สันติภาพลวงเพื่อแอบอ้างสิทธิ์ในดินแดน
พัฒนา ราชวงศ์ นายกสมาคมภูมิศาสตร์แห่งประเทศไทย
การนำเสนอในสื่อโทรทัศน์และสื่อสิ่งพิมพ์เต็มไปด้วยภาพความขัดแย้งระหว่างปาเลสไตน์และอิสราเอล โชคดีสำหรับพวกเราส่วนใหญ่ นั่นคือวิธีที่เราประสบกับสงคราม ผ่านการนำเสนอของสื่อและวาทศิลป์ทางการเมืองที่จัดทำขึ้นอย่างพิถีพิถันเพื่อขอการสนับสนุนและความเห็นอกเห็นใจ เมื่อพิจารณาจากคำกล่าวอ้างของวอลเซอร์ที่ว่า สงครามที่ถูกมองว่าไม่ยุติธรรม เป็นสงครามที่ไม่ชอบ และความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างรัฐที่เกิดขึ้น ด้วยภูมิรัฐศาสตร์ของความขัดแย้งที่มีเป้าหมายการต่อสู้ไปสู่สงคราม ยุทธศาสตร์และยุทธวิธีเพื่อให้ได้มาซึ่งศีลธรรมอันสูงส่ง แบบนี้ส่วนใหญ่แล้วเป็นการเมืองมากกว่าการปฏิบัติสงครามที่เราประเมินและตอบสนอง
แม้ว่าสารัตถะในบทนี้จะได้ให้ความกระจ่างเกี่ยวกับการบิดเบือนของภาพลักษณ์ความขัดแย้งระหว่างปาเลสไตน์-อิสราเอล แต่ก็ยังคงจะคำนึงถึงความเป็นจริงอันโหดร้ายภาคพื้นดิน ซึ่งเป็นการแสดงออกและการหาเหตุผลของความขัดแย้งที่ดำเนินอยู่มาให้ สิ่งที่น่าสนใจเป็นพิเศษคือลักษณะที่รัฐปาเลสไตน์ถูกนำเสนอให้เป็นรัฐตัวอ่อน (embryonic Palestinian state) มีสภาพล้มเหลวในกิจการสร้างสรรค์นโยบายต่างๆ ซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะถูกเข้าใจว่าเป็นรัฐที่มีอธิปไตย ขณะเดียวกันก็เผชิญหน้ากับข้อจำกัดทางภูมิรัฐศาสตร์ ด้วยถูกปฏิเสธความสามารถในการใช้อำนาจ ขณะที่ชาวปาเลสไตน์ถูกปฏิเสธไม่ให้มีสถานะในการปฏิบัติหน้าที่ การจัดตั้งหน่วยงานปาเลสไตน์ทำให้หน่วยงานทางการเมืองที่เป็นตัวอ่อนถูกตราหน้าว่าเป็นคนขี้โกง ที่ไม่เต็มใจที่จะป้องกันการกระทำของการก่อการร้าย กรณีศึกษาที่นำมานี้แสดงให้เห็นว่าภูมิรัฐศาสตร์ภายในรัฐ จากมุมมองของแกรมสเกียนถือเป็นองค์ประกอบสำคัญของการใช้อำนาจและทำให้ฝ่ายตรงข้ามอ่อนแอลงอย่างไร และท้ายที่สุดแล้ว การวิเคราะห์ความขัดแย้งนี้ช่วยให้เห็นได้ว่าพลวัตของสงครามและสันติภาพนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงภูมิศาสตร์ทางการเมืองของความขัดแย้งอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิธีที่ชาวปาเลสไตน์ถูกจำกัดด้วยการละทิ้งภูมิศาสตร์การต่อต้านที่จัดตั้งขึ้น และสร้างพื้นที่อำนาจรัฐท่ามกลางข้อจำกัดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่รุนแรง
ภูมิรัฐศาสตร์ของการเริ่มต้นสร้างสันติภาพ
ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับดินแดน 3 ประการเพื่อที่จะแก้ไขความขัดแย้งด้วยสันติวิธีระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ได้ถูกนำเสนอและเผยแพร่ไปแล้วนับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามอ่าวปี 1991 แต่ถึงแม้จะมีส่วนร่วมของหลายฝ่ายในกระบวนการนี้ ก็ยังไม่มีความคืบหน้าที่มีความหมายใดๆ ทั้งนี้ ข้อเสนอแนะเพื่อสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนในตะวันออกกลางของพวกเขาที่จะเป็น “ดินแดนแห่งสันติภาพ” “สันติภาพที่ครอบคลุม” และ “สันติภาพเพื่อสันติภาพ” ซึ่งแต่สมการที่จินตนาการเอาไว้เหล่านี้ ประกอบด้วยองค์ประกอบดินแดนที่แตกต่างกัน ซึ่งแต่ละฝ่ายที่เกี่ยวข้องล้วนตีความแตกต่างกันออกไป
แนวคิดเกี่ยวกับแผ่นดินเพื่อสันติภาพ (land-for-peace concept) เคยเป็นและยังคงเป็นสูตรสำเร็จที่ได้รับการยอมรับในระดับสูงสุดในประชาคมระหว่างประเทศ รวมถึงสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และชาวปาเลสไตน์ รวมทั้งยังเป็นที่รู้จักกันในนามวิธีแก้ปัญหาของสองรัฐสำหรับความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ แนวทางของสูตรสำเร็จที่ว่านี้ คือ อิสราเอลต้องปฏิบัติตามมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่ 242 และ 338 ซึ่งเรียกร้องให้อิสราเอลถอนตัวออกจากดินแดนที่ถูกยึดครองโดยกำลังทหารในสงครามเดือนมิถุนายน 1967 ซึ่งก็คือพื้นที่เวสต์แบงก์และฉนวนกาซา รวมทั้งกรุงเยรูซาเลมตะวันออกด้วย น่าสังเกตว่าอิสราเอลละเมิดข้อมติเหล่านี้อย่างเป็นรูปธรรมมาเป็นเวลา 35 ปีแล้ว เมื่ออิสราเอลปฏิบัติตามปณิธานเหล่านี้ การเล่าเรื่องก็เป็นไปตามนั้น ชาวปาเลสไตน์จะได้รับโอกาสในการตัดสินใจด้วยตนเองและรับอำนาจอธิปไตยเหนือดินแดนเหล่านี้ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 23 ของบ้านเกิดของพวกเขา ไม่จำเป็นต้องพูดว่า การแก้ปัญหานี้ถูกมองโดยชาวปาเลสไตน์และความเป็นผู้นำของพวกเขาในฐานะการประนีประนอมดินแดนทางประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นที่ยอมรับอย่างชัดเจนถึงอธิปไตยของอิสราเอลเหนือพื้นที่ร้อยละ 77 ซึ่งเป็นส่วนที่เหลือของปาเลสไตน์ ตามที่กำหนดโดยอาณัติอังกฤษแบบเก่า ที่สำคัญ การประนีประนอมครั้งประวัติศาสตร์นี้ เป็นสาระสำคัญของวาทกรรมของประธานาธิบดียัสเซอร์ อาราฟัต ผู้นำชาวปาเลสไตน์ในคำกล่าวซ้ำๆ ของเขาเกี่ยวกับ “ความสงบสุขของผู้กล้า” ที่เขาหวังที่จะสรุปร่วมกับนายกรัฐมนตรียิตซัค ราบิน ของอิสราเอลผู้ล่วงลับไปแล้ว ภายใต้กรอบของข้อตกลงออสโลปี 1993 และ 1995
สำหรับคำว่า “สันติภาพที่ครอบคลุม” นั้นชี้ให้เห็นว่า เมื่อความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ได้รับการแก้ไขบนพื้นฐานของสูตรสำเร็จว่าด้วยแผ่นดินเพื่อสันติภาพแล้ว อิสราเอลมีแนวโน้มที่จะอยู่ในสถานะที่ดีกว่าในการบรรลุความสัมพันธ์อันสันติอย่างสมบูรณ์และครอบคลุมกับส่วนที่เหลือของประเทศอาหรับ โดยประเทศอาหรับส่วนใหญ่นอกเหนือจากซีเรียและเลบานอนไม่มีข้อพิพาทเรื่องอาณาเขตกับอิสราเอล และการประชุมสุดยอดสันนิบาตอาหรับ 2002 ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงเบรุตก็ได้ยืนยันอีกครั้งถึงความพร้อมของชาวอาหรับในการยอมรับการดำรงอยู่ของอิสราเอลด้วยสิ่งที่นำเสนอเป็นแผนสันติภาพของซาอุดิอาระเบีย ซึ่งเป็นแผนที่ได้รับการยอมรับจากประเทศอาหรับส่วนใหญ่
ต่างจากแนวคิดสองประการก่อนหน้านี้ สมการสันติภาพเพื่อสันติภาพได้รับการสนับสนุนเพียงเล็กน้อยในประชาคมระหว่างประเทศ (นอกแวดวงอนุรักษ์นิยมบางแห่งในสหรัฐอเมริกา) และไม่เป็นที่ยอมรับของชาวปาเลสไตน์โดยสิ้นเชิง แนวคิดนี้ไม่เห็นความจำเป็นที่อิสราเอลจะต้องถอนตัวออกจากดินแดนใดๆ ที่ได้รับมาด้วยการบังคับขู่เข็ญชาวปาเลสไตน์ และถือว่าชาวปาเลสไตน์และโลกอาหรับต้องยอมรับหรือยอมจำนนในอำนาจอำนาจของอิสราเอลและการควบคุมดินแดนเหนือปาเลสไตน์ทั้งหมด นับตั้งแต่แม่น้ำจอร์แดนไปจนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อิสราเอลจะเสนอสันติภาพให้แก่ชาวอาหรับแต่จะไม่มีผืนแผ่นดินให้ โดยข้ามภารกิจของชาวปาเลสไตน์ในการตัดสินใจด้วยตนเองและมติของสหประชาชาติทั้งหมดไปพร้อมกัน สมการสันติภาพแบบนี้แทบจะกลายเป็นพิมพ์เขียวโดยปริยายของรัฐบาลลิคุดที่เป็นฝ่ายขวาจัดนำโดยอิสราเอลในปัจจุบันในการจัดการกับปัญหาชาวปาเลสไตน์ แม้ว่านายกรัฐมนตรีจะออกแถลงการณ์เป็นครั้งคราวที่ประกาศความพร้อมสำหรับรัฐขั้นต่ำบางประเภทภายใต้เงื่อนไขของอิสราเอล นอกเหนือจากการแก้ปัญหานี้ มีบางภาคส่วนในชนชั้นการเมืองและสาธารณชนของอิสราเอลที่สนับสนุนสถานการณ์ทางเลือกที่เป็นพื้นฐานสุดขั้ว รวมถึงการย้ายชาวปาเลสไตน์ด้วยกำลัง (หรือทางเลือก) จากปาเลสไตน์ไปยังพื้นที่ทางตะวันออกของแม่น้ำจอร์แดน ณ จุดใดจุดหนึ่งในอนาคต เมื่อพื้นดินทางการเมือง สำหรับการเคลื่อนไหวที่รุนแรงเช่นนี้ได้เตรียมไว้แล้ว และในเวลาก็ดูเป็นมงคลแก่พวกเขา
จุดประสงค์ของการนำเสนอสาระต่างๆ ในบทนี้ คือ เพื่อเน้นย้ำถึงแนวทางปฏิบัติเชิงพื้นที่ของการครอบงำที่ปฏิบัติโดยอิสราเอลร่วมกับประชาชนและผู้นำปาเลสไตน์ และบนพื้นที่ของพวกเขาตั้งแต่ข้อตกลงออสโลครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สอง (1993 และ 1995) จนถึงปัจจุบัน ยืนยันได้ว่าแม้ว่าแนวคิดของสมการ “แผ่นดินเพื่อสันติภาพ” จะถูกนำมาใช้อย่างเด่นชัดโดยอิสราเอลในฐานะรหัสภูมิรัฐศาสตร์เมื่อเริ่มดำเนินการเจรจาสันติภาพกับองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO: Palestine Liberation Organization) ในปี 1993 ซึ่งการกระทำของอิสราเอลในภาคพื้นดินนับแต่นั้นมา ขัดแย้งกับคำโฆษณาชวนเชื่อนนี้อย่างเห็นได้ชัด โดยได้เปิดตัวและพัฒนานโยบายเชิงพื้นที่ในการยึดที่ดินจากชาวปาเลสไตน์เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้จำนวนผู้ตั้งถิ่นฐานในเขตเวสต์แบงก์เพิ่มขึ้นมากกว่า ร้อยละ 100 ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ในขณะเดียวกันก็แบ่งพื้นที่ของชาวปาเลสไตน์ให้กลายเป็นพื้นที่ปะติดปะต่อกัน ซึ่งเป็นนโยบายที่มีจุดมุ่งหมายหลัก คือ ในที่สุดก็ขัดขวางการสถาปนารัฐปาเลสไตน์ที่สามารถดำรงอยู่ได้เมื่อถึงขั้นตอนการเจรจาเพื่อหาแนวทางแก้ไขขั้นสุดท้าย ความเครียดที่เกิดขึ้น ณ ที่นี่อยู่ที่ "การที่จะสามารถปฏิบัติตามเป้าหมายให้ได้" ซึ่งยืนยันได้ว่ารัฐบาลอิสราเอล 5 รัฐบาล ที่ดำรงตำแหน่งอย่างต่อเนื่องกันนับตั้งแต่ปี 1993 (ทั้งยิตชัก ราบิน ชิมอน เปเรส เบนจามิน เนทันยาฮู อิฮัก บารัค และแอเรียล ชารอน) ไม่เคยหลุดออกไปอย่างแท้จริงจากรหัสอุดมการณ์ภูมิรัฐศาสตร์ของไซออนิสต์ที่มีอายุมากกว่า 100 ปี ที่เรียกร้องให้ทำการบังคับไถ่ถอนดินแดนปาเลสไตน์ในอาณัติทั้งหมด แนวคิดที่เต็มไปด้วยเทววิทยาและสหัสวรรษอันหวือหวานี้ แท้จริงแล้วเป็นรูปแบบที่มีเอกลักษณ์และโดดเด่นของลัทธิไม่เคารพสิทธิ กล่าวอีกนัยหนึ่ง การเจรจาสันติภาพกับชาวปาเลสไตน์ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นโดยรัฐบาลเหล่านี้ให้อยู่ในฐานะจุดสิ้นสุด แต่เป็นเครื่องมือในวาทกรรมที่ออกแบบมาเพื่อส่งเสริมและรวมอำนาจอำนาจเชิงพื้นที่ของอิสราเอลเหนือพื้นที่ของชาวปาเลสไตน์ (ความไร้เหตุผลทางศาสนาและศาสนาประจำชาติที่สูญหายไปนานแล้ว) และดำเนินการด้วยเป้าหมายที่เหนือกว่าของระเบียบวาระไซออนิสต์ คือ การไถ่ถอนดินแดนเอเรตซ์ของชาวอิสราเอลด้วยการแย่งชิงมาจากการครอบครองของผู้อยู่อาศัยเดิมตรงนี้ที่เป็นมนุษย์ต่างดาวไม่ใช่เจ้าของที่แท้จริง
แน่นอนว่าแม้แต่ผู้นำอิสราเอลบางคน รวมถึงนายกรัฐมนตรีอย่างแอเรียล ชารอน ก็ยังประกาศความพร้อมเป็นครั้งคราวที่จะยอมรับการสถาปนารัฐปาเลสไตน์ แต่การวิเคราะห์การเมืองของการหลอกลวง (politics of deception) แสดงให้เห็นว่า คำประกาศเหล่านี้ไม่สามารถนำมาพิจารณาให้มีคุณค่าใดๆ ได้ สิ่งสำคัญคือสิ่งที่รัฐมีความหมาย องค์กรนี้มีอิสระที่จะดำเนินการเหมือนกับรัฐอื่นๆ ในโลกเกี่ยวกับประเด็นด้านอธิปไตยและการควบคุมดินแดนในที่ดินของตนหรือไม่ ตัวอย่างเช่น ลองพิจารณาข้อเสนออันหนึ่งของรัฐปาเลสไตน์ที่ชารอนจินตนาการไว้หลังการเลือกตั้ง เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2003 สภาเคเนสเซตของอิสราเอลออกแถลงการณ์แนวทางที่มีเจตนาให้เป็นส่วนหนึ่งของการแก้ไขแผนงานสันติภาพที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ มากกว่า 100 รายการ อย่างเช่น “ปาเลสไตน์จะถูกลดกำลังทหารโดยสิ้นเชิง จะได้รับอนุญาตให้รักษากองกำลังตำรวจและกองกำลังรักษาความปลอดภัยภายในประเทศเท่านั้นที่ติดอาวุธเบา อิสราเอลจะควบคุมทางเข้าออกทั้งหมด รวมถึงช่องทางทางอากาศเหนือรัฐ ชาวปาเลสไตน์จะถูกห้ามโดยเด็ดขาดในการสร้างพันธมิตรกับศัตรูของอิสราเอล” ข้อจำกัดอันหลากหลายที่เหมือนกับมาตุภูมิบันตูเหล่านี้เป็นสิ่งที่ผู้นำและผู้เจรจาของอิสราเอลได้พยายามบังคับใช้อย่างเป็นระบบในการกำเนิดรัฐปาเลสไตน์ที่สามารถดำรงอยู่ได้ การแบ่งส่วนแบบไตรภาคีของฉนวนกาซาที่ถูกยึดครองเมื่อเร็วๆ นี้ ถือเป็นการเพิ่มขึ้นอีกในการหมุนสกรูเชิงพื้นที่นี้
เพื่อให้เข้าใจถึงกลยุทธ์ที่เป็นวาทกรรมหลอกลวงเหล่านี้ และให้เข้าใจได้ดียิ่งขึ้นว่าเหตุใดความก้าวหน้าเพื่อสันติภาพจึงถูกขัดขวาง จึงเป็นประโยชน์ที่จะเห็นความซับซ้อนนี้ภายในกรอบแนวคิดที่สามารถอธิบายแนวทางปฏิบัติของอำนาจและการควบคุมที่มีอำนาจเหนือกว่าได้ ในการทำเช่นนั้น ชาซี วาลิด ฟาลาห์ ผู้เขียนงานเรื่อง “Peace, Deception, and Justification for Territorial Claims - The Case of Israel” แสดงความตั้งใจที่จะอยู่เบื้องหลังการก่อสร้างที่เรียบง่ายซึ่งได้ย้ำกันมากในสหรัฐอเมริกาและอิสราเอล ถึงผลที่ตามมาคือ อดีตนายกรัฐมนตรีอิฮัด บารัค ของอิสราเอลได้ยื่นข้อเสนออย่างเอื้อเฟื้อให้แก่ยัตเซอร์ อาราฟัต ที่แคมป์เดวิด แต่กลับถูกปฏิเสธทันที และจากนั้นชาวปาเลสไตน์ก็หันไปใช้ความรุนแรงและการก่อการร้ายเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ในส่วนของพวกเขา เมื่อองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ตกลงที่จะเข้าร่วมการเจรจาสันติภาพกับอิสราเอล และด้วยเหตุนี้จึงยอมรับการมีอยู่ของอิสราเอล ซึ่งเป็นก้าวทางการเมืองที่มีความสำคัญสำหรับอิสราเอล องค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ตกลงที่จะเปลี่ยนแปลงธรรมชาติของความขัดแย้งจากการต่อต้านอย่างรุนแรงเป็นการปกครองชั่วคราว แต่หลังจากปรากฏการณ์อัล-อักซอ อินติฟาดา ณ ในเดือนกันยายน 2000 ความขัดแย้งก็กลับคืนสู่ภาวะที่มีการต่อต้านอย่างรุนแรงของกลุ่มติดอาวุธ ซึ่งขณะนี้มีส่วนร่วมของมวลชนชาวปาเลสไตน์ในการกบฏต่ออำนาจที่ยึดครอง
ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อที่สำคัญนี้ ก็ได้มีข้อตกลงออสโลขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์เชิงปฏิบัติทั้งหมดซึ่งตายแล้วและเหตุการณ์ต่างๆ ก็เป็นโมฆะ อย่างน้อยสิ่งนี้ก็เป็นจริงสำหรับฝ่ายอิสราเอลหลังจากที่นายกรัฐมนตรีชารอนประกาศซ้ำแล้วซ้ำอีกว่า เขาไม่ผูกพันกับข้อตกลงเหล่านี้อีกต่อไป และมีคำสั่งของเขาให้รถถังและทหารของอิสราเอลบุกเข้าไปในเขตปกครองตนเองของชาวปาเลสไตน์และทำลายล้างบ้านเรือนและครัวเรือน สัญลักษณ์ของการโจมตีพื้นที่ครัวเรือนครั้งนี้ คือ การปิดล้อมบริเวณบ้านของอาราฟัตในเมืองรามัลลอฮ์ ซึ่งเจาะเข้าไปถึงห้องนอนของเขา การยึดครองของทหารมีผลบังคับใช้อีกครั้ง
ข้อตกลงออสโลและยุทธศาสตร์ควบคุมดินแดนปาเลสไตน์ของอิสราเอล
เนื้อหาในส่วนนี้จะมุ่งเน้นถึงบางแง่มุมของแนวทางปฏิบัติที่มีอำนาจเหนือกว่าที่อิสราเอลใช้ในระหว่างการเจรจากับชาวปาเลสไตน์ แนวทางปฏิบัติเหล่านี้รวมถึงกลยุทธ์ต่างๆ ล้วนมีจุดมุ่งหมายเพื่อจัดการกิจกรรมเพื่อผลประโยชน์ของตนเอง และเพื่อปฏิเสธและทำให้อีกฝ่ายเสื่อมเสียชื่อเสียงเป็นครั้งคราว เนื่องจากไม่ปฏิบัติตามกฎของกลเกมที่สร้างขึ้นมา แต่ในขณะเดียวกัน อิสราเอลก็พยายามที่จะแสดงตนว่าเป็นผู้สร้างสันติภาพที่คาดว่าจะแสดงให้เห็นถึงความยืดหยุ่นอย่างมาก และพร้อมที่จะทำการตัดสินใจที่ต้องยอมเจ็บปวด เพื่อนำสันติภาพครั้งสุดท้ายมาสู่ภูมิภาคนี้
กลยุทธ์เหล่านี้มีขอบเขตทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่กว่า เข้ามาเป็นกุญแจสำคัญจากการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องของสหรัฐอเมริกา (ในบทบาทที่มักเรียกตนเองว่าเป็นนายหน้าสันติภาพระหว่างประเทศ) ขณะเดียวกันก็เปิดหน้าต่างสำหรับการเจรจาสันติภาพกับประเทศอาหรับอื่นๆ ส่วนในระดับท้องถิ่นนั้น อิสราเอลยังคงดำเนินยุทธศาสตร์การล่าอาณานิคมโดยผสมผสานดินแดนปาเลสไตน์เข้าด้วยกัน เพื่อสร้างสิ่งที่เรียกว่าข้อเท็จจริงในพื้นที่ ชนชั้นทางการเมืองของอิสราเอลดูเหมือนจะไม่เข้าใจว่ามาตรการสร้างความเชื่อมั่นว่าควรรวมถึงความพยายามที่จะทำให้ชาวปาเลสไตน์รู้สึกว่าพวกเขาได้รับประโยชน์จากสันติภาพนั้นด้วย เหตุผลของยุทธวิธีเหล่านี้ก็คือ เพื่อเพิ่มภาพลักษณ์ของอำนาจของอิสราเอลในสายตาชาวปาเลสไตน์ และเพื่อแสดงตนต่อชาวปาเลสไตน์ว่าเป็นคู่เจรจาที่แข็งแกร่ง – มีความแข็งแกร่งที่สุดระหว่างคู่เจรจาเรื่องดินแดน - ที่พยายามยึดครองดินแดนให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ก่อนหน้านี้ และเมื่อก้าวเข้าสู่ขั้นตอนสุดท้าย แนวทางดังกล่าวได้ถูกกำหนดไว้ล่วงหน้าในการประเมินว่าชาวปาเลสไตน์พร้อมที่จะตกลงในลักษณะที่จะถูกเอารัดเอาเปรียบ ณ ขณะนั้น ในขั้นตอนของการเจรจาชั่วคราวนี้ อิสราเอลเล่นเกมกับชาวปาเลสไตน์ไม่เห็นด้วยในลักษณะ "เอามันออกไปหรือทิ้งไป" สภาพที่เป็นอยู่ก็จะยังคงอยู่เหมือนเดิม ในขณะเดียวกัน อิสราเอลได้เข้าควบคุมดินแดนมากขึ้นเรื่อยๆ โดยหวังว่าจะใช้เป็นตัวเก็บประจุหรือชิปในการต่อรองของการเจรจาในอนาคต
ส่วนกลุ่มผู้เข้าร่วมเจรจาชาวปาเลสไตน์ซึ่งนำโดยอาราฟัตได้ใช้แนวทางที่แตกต่างออกไป
พวกเขาพยายามที่จะได้รับการควบคุมในที่สุดเหนือดินแดนมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
ซึ่งอิสราเอลจะตกลงที่จะถอนตัวออกเมื่อถึงขั้นตอนของการแก้ปัญหาขั้นสุดท้าย โดยดินแดนที่จะได้รับการปลดปล่อยนั้นจะมีคุณค่าเฉพาะแค่ทางทหาร
หากมีการประกาศฝ่ายเดียวของรัฐปาเลสไตน์
แนวคิดนี้ระบุไว้อย่างชัดเจนในบทความที่โพสต์บนเว็บไซต์ Fateh Online ในปี 1998:
พวกเราในขบวนการฟาเตห์
(ขบวนการทางการเมืองของปาเลสไตน์) ถือเอาว่าวันที่ 4 พฤษภาคม 1999 เป็นวันประวัติศาสตร์ที่เราจะตระหนักถึงสิทธิของเรา
- - - การประกาศสถานะแห่งชาติของเรา รวมถึงกรุงเยรูซาเล็ม
มีความสำคัญอย่างยิ่งต่ออนาคตของชาวปาเลสไตน์
เรากำลังใช้มาตรการที่เอื้อต่อความสำเร็จครั้งประวัติศาสตร์นี้โดยให้มีการสูญเสียน้อยที่สุด
การประกาศสถานะมลรัฐ แม้ว่ากองกำลังแห่งชาติปาเลสไตน์จะควบคุมพื้นที่เวสต์แบงก์เพียงร้อยละ
3 ดังเช่นที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน
แต่ก็อ่อนแอกว่าการประกาศที่ทำโดยกองกำลังแห่งชาติปาเลสไตน์ที่ควบคุมร้อยละ 17 นอกเหนือจากที่ดินในเขตพื้นที่ B ซึ่งมีจำนวนอื่นมากถึงร้อยละ
25 ดินแดนเพิ่มเติมจะเห็นได้ชัดว่าทำให้จุดยืนของเราแข็งแกร่งขึ้นในการเผชิญหน้าใดๆ
ในเวทีระหว่างประเทศ เป็นเรื่องสำคัญมากที่อาราฟัตจะต้องได้รับความไว้วางใจจากทำเนียบขาว (ในฐานะนายหน้าหลัก) และด้วยเหตุนี้เขาจึงพร้อมที่จะประนีประนอมบางอย่าง ตราบเท่าที่เข้าใจว่าการประนีประนอมเหล่านี้เป็นเพียงการชั่วคราวและไม่เป็นอันตรายต่อชาวปาเลสไตน์ ตำแหน่งการเจรจาในภายหลังในขั้นตอนสุดท้าย กล่าวโดยสรุป กลุ่มผู้เข้าร่วมการเจรจาของอิสราเอลเข้าใจดีถึงความอ่อนแอทางการเมืองของอาราฟัตในสองระดับ คือในสายตาของกรุงวอชิงตันและระดับภายในบ้านท่ามกลางมวลชนชาวปาเลสไตน์ ซึ่งพวกเขาพยายามใช้ประโยชน์จากจุดอ่อนนี้ ในส่วนหนึ่งของยุทธวิธี พวกเขาเตรียมพร้อมที่จะลบล้างหรือแก้ไขข้อตกลงที่ลงนามเพื่อให้ฝ่ายปาเลสไตน์ยอมรับการถอนออกจากดินแดนยึดครองของอิสราเอลให้น้อยลงกว่าที่ได้ตกลงกันที่กรุงออสโล
อาเรีย มาร์เซโล กาโควิกซ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศออกมาเตือนว่าการเปลี่ยนแปลงดินแดนอย่างสันติมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นในกรณีที่มีการกระจายอำนาจที่ไม่สมดุลระหว่างทั้งสองฝ่าย แต่ไม่สมมาตรจนทำให้เกิดการแก้ปัญหาฝ่ายเดียว อีกมุมมองหนึ่งเกี่ยวกับลักษณะการเจรจาของอิสราเอลกับชาวปาเลสไตน์จะเกิดบริบทบางอย่างขึ้นภายในพลวัตของภูมิศาสตร์ความสัมพันธ์ทางอำนาจ ซึ่งตามความเห็นของเบอร์นาร์ด นิตชมันน์ นักภูมิศาสตร์และมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน ชี้ว่ารัฐมีพลังอำนาจมากกว่าชาติไม่เพียงแต่ในการสร้างวาระการประชุมเท่านั้น แต่ยังเป็นเรื่องของการกำหนดกฎหมายระหว่างประเทศด้วย ความสามารถในการสร้างระเบียบวาระการประชุมนั้นก็เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของการไม่ตัดสินใจ ซึ่งฝ่ายหนึ่งสามารถปฏิเสธแม้จะพิจารณาด้วยซ้ำ ข้อเสนอที่ทำโดยอีกฝ่ายหรือแม้กระทั่งปฏิเสธการมีอยู่ของพวกเขา ตัวอย่างเช่น เมื่อลงนามสนธิสัญญาออสโลในปี 1995 ชาวปาเลสไตน์พยายามที่จะแก้ไขปัญหาข้อตกลงทันที แต่สหรัฐอเมริกายืนยันว่าการอภิปรายดังกล่าวจะล่าช้าออกไป ชาวปาเลสไตน์ไม่มีทางเลือกอื่น นอกจากต้องรอไปก่อน
การประลองกำลังครั้งแรกของอิสราเอลในการกำหนดอำนาจเหนือการเจรจาสันติภาพนั้น ได้ถูกจารึกเอาไว้ในข้อตกลงออสโล และพวกเขาสามารถเลื่อนการเจรจาในประเด็นที่เรียกว่ายุ่งยาก 3 ประเด็นออกไป ประกอบด้วย ประเด็นของกรุงเยรูซาเลม สถานะของนิคมชาวยิวในเขตเวสต์แบงก์ และชะตากรรมของผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ จึงมีสิ่งที่ต้องตั้งเป็นคำถามว่า การตัดสินใจแบบไม่ตัดสินใจนี้ถูกนำไปใช้ในพื้นที่อย่างไร? เราควรทราบว่าประเด็นทั้งสามนี้เชื่อมโยงกับพื้นที่ (เช่น อาณาเขต) ซึ่งได้รับการกำหนดให้แบ่งพาร์ติชันหรือใช้ร่วมกันในบางครั้งหลังจากสิ้นสุดระยะเวลาห้าปีที่เรียกว่าช่วงระหว่างกาล แต่การเลื่อนออกไปนั้นถูกแปลเป็นกลยุทธ์ในการหยุดชะงัก ควบคู่ไปกับการแข่งขันกันในการล่าอาณานิคมเพื่อให้ได้มาซึ่งดินแดนมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อสร้างความเป็นจริงทางภูมิศาสตร์ที่ไม่สามารถย้อนกลับได้ของการตั้งถิ่นฐานที่ขยายออกไป ซึ่งจะค่อยๆ ลดขนาดอาณาเขตลงเพื่อแบ่งปันกับชาวปาเลสไตน์ จากข้อมูลของสตีเฟน ซูนส์ บ่งชี้ว่านับตั้งแต่มีการลงนามในสนธิสัญญาออสโล มีผู้ตั้งถิ่นฐานชาวอิสราเอลในเขตเวสต์แบงก์ (ไม่รวมเยรูซาเลมตะวันออก) เพิ่มขึ้นมากกว่าสองเท่า เป็น 200,000 คน บางส่วนเป็นการตั้งถิ่นฐานใหม่อีก 30 แห่ง และส่วนที่เหลือเป็นการขยายการตั้งถิ่นฐานที่มีอยู่ ผู้ตั้งถิ่นฐานในกรุงเยรูซาเลมตะวันออกเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 1 ใน 3
รายงานที่ออกโดยบีทีเซเลม องค์กรไม่แสวงผลกำไรในกรุงเยรูซาเล็ม เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2002 เกี่ยวกับนโยบายการตั้งถิ่นฐานของอิสราเอลในเขตเวสต์แบงก์ โดยได้เปิดเผยว่า แม้ว่าพื้นที่ที่ถูกสร้างขึ้นของการตั้งถิ่นฐานของชาวยิวจะมีเพียงร้อยละ 1.7 ของที่ดินในเขตเวสต์แบงก์ แต่ว่าในเขตเทศบาลกลับมีมากกว่านั้น มากกว่าถึงสามเท่า คือร้อยละ 6.8 สภาภูมิภาคของชาวยิวเพิ่มเติมพื้นที่เข้าไปอีกร้อยละ 35.1 ดังนั้น พื้นที่ทั้งหมดร้อยละ 41.9 ในเขตเวสต์แบงก์จึงถูกควบคุมโดยชุมชนชาวยิวและหน่วยงานของรัฐ เรื่องที่พึงจำเอาไว้ก็คือว่า การตั้งถิ่นฐานเหล่านี้ล้วนผิดกฎหมายในสายตาของกฎหมายระหว่างประเทศ คือ อนุสัญญาเจนีวาฉบับที่ 4 ที่ระบุว่าสำหรับประเทศใดก็ตาม เพื่อโอนย้ายประชากรพลเรือนของตนไปยังดินแดนที่ถูกยึดโดยกำลังทหาร โดยชาวปาเลสไตน์มองกระบวนการขยายการตั้งถิ่นฐานต่อเนื่องระหว่างการเจรจาที่ขยายออกไปด้วยความน่าตื่นตะลึง เพราะมันลดพื้นที่ที่พวกเขาสามารถเจรจาในกระบวนการพูดคุย ขณะที่การประท้วงทำเนียบขาวของพวกเขา ก็ไม่ได้ช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรเลย
ภายใต้การบริหารของประธานาธิบดีบิล คลินตัน นโยบายเกี่ยวกับข้อตกลงนี้จัดอยู่ในประเภทการเจรจาทวิภาคีทางการทูตแบบที่ไม่ต้องการให้มีความช่วยเหลือ และภายใต้การบริหารของจอร์จ ดับเบิลยู บุช การขยายนิคมของอิสราเอลแบบนี้ถือว่าเป็นการยั่วยุ วาทศิลป์ที่หลอกลวงและสับปลับที่สุดระหว่างการเจรจาสันติภาพอาจฝังอยู่ในภาษาที่ใช้อธิบายพื้นที่ภายใต้การควบคุมของอิสราเอล โดยระบุว่าพื้นที่ที่เป็นปัญหาเป็น “ดินแดนที่ถูกยึดครอง” และไม่ใช่ “ดินแดนพิพาท” ซึ่งคำกล่าวเช่นนี้เป็นคำที่ชาวอิสราเอลนำมาใช้กันราวกับอ้างสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์ของอิสราเอลที่อิสราเอลถูกขอให้โอนทั้งหมดหรือบางส่วนให้กับชาวปาเลสไตน์ การรับรู้ถึงสถานที่นั้นได้รับการเสริมกำลังในสื่อสารมวลชนของสหรัฐฯ ซึ่งได้รับอิทธิพลอย่างมากจากวาทกรรมของอิสราเอล ดังที่โรเบอร์ต ฟิสก์ ตั้งข้อสังเกตเอาไว้ว่า “แนวปฏิบัติของกระทรวงการต่างประเทศในตะวันออกกลาง ซึ่งมักจะเอียงไปทางอิสราเอล โดยถูกนักข่าวชาวอเมริกันส่วนใหญ่ติดตามอย่างประจบประแจง เพียงไม่กี่สัปดาห์หลังจากที่นักการทูตสหรัฐฯ ได้รับคำสั่งให้เรียกเขตเวสต์แบงก์ที่ถูกอิสราเอลยึดครองว่าเป็นข้อพิพาทดินแดน - แทนที่จะเป็นถูกยึดครอง - นักข่าวอเมริกันก็เริ่มใช้คำเดียวกันนี้อย่างชัดเจน” ไนเจล แพร์รี ให้ข้อสังเกตอีกประการหนึ่งว่า “ข้อเท็จจริงที่ว่าการยึดครองของทหารอิสราเอลวัย 35 ปี ในเขตเวสต์แบงก์ (รวมถึงเยรูซาเลมตะวันออก) และฉนวนกาซานั้น ไม่ค่อยมีการกล่าวถึงในรายงาน ราวกับว่ามันเป็นเรื่องของการนำเข้าจริงไม่ได้ ถือเป็นเรื่องหนึ่งในกรณีที่เลวร้ายที่สุด อาชีพนี้จะถูกนำเสนอราวกับว่ามันเป็นเรื่องของการรับรู้ สำนักข่าวซีเอ็นเอ็นได้พัฒนาสิ่งนี้ให้เป็นรูปแบบศิลปะ โดยพูดถึงสิ่งที่ชาวปาเลสไตน์มองว่าเป็นการยึดครองของทหาร สิ่งนี้ปิดบังความจริงที่ว่าประชาคมระหว่างประเทศและกฎหมายระหว่างประเทศถือว่าดินแดนของชาวปาเลสไตน์ถูกยึดครอง”
น่าสงสัยเหลือเกินว่า ความหมายเหล่านี้จะนำพาไปไหนกัน? พวกเขาพากันพรรณนาถึงอิสราเอลว่าเป็นรัฐที่ถูกทิ้งร้าง ซึ่งกำลังมองหาสันติภาพและเสียสละดินแดน แต่ว่าในทางปฏิบัติ พวกเขาต้องการการผ่อนปรนมากมาย สำหรับการตอบแทนสิ่งที่ได้มาโดยการบังคับ วาทกรรมที่หลอกลวงเกี่ยวกับดินแดนพิพาทนี้ เกิดขึ้นเมื่อประธานาธิบดียัตเซอร์ อาราฟัต ถูกกล่าวโทษอย่างกว้างขวางว่าไม่ยอมรับข้อเสนออันเอื้อเฟื้อของนายกรัฐมนตรีอีฮัด บารัค ที่แคมป์เดวิดสอง เมื่อเดือนกรกฎาคม 2000 ซึ่งสตีเฟน ซูนส์ให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้โดยกล่าวว่า “[e] แม้ว่าอิสราเอลจะตกลงที่จะถอนตัวออกจากพื้นที่ที่ถูกยึดครองของเวสต์แบงก์และฉนวนกาซา รวมถึงเยรูซาเลมตะวันออก และยอมรับสิทธิในการส่งผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์กลับคืนมา แต่ก็ไม่สามารถนำเสนอได้อย่างยุติธรรม เป็นการกระทำที่มีน้ำใจอันยิ่งใหญ่หรือแม้แต่การยอมจำนนมหาศาล เนื่องจากอิสราเอลจำเป็นต้องทำเช่นนั้น”
ลองมาทบทวนขอบเขตโดยย่อของการโอนดินแดนของอิสราเอลไปยังการควบคุมและอำนาจของชาวปาเลสไตน์ บนพื้นฐานของข้อตกลง และสิ่งที่ได้นำไปใช้จริงในพื้นที่ ซึ่งมีข้อตกลงสามฉบับที่ควรค่าแก่การทบทวน ประกอบด้วยข้อตกลงออสโลที่สอง ลงนามเมื่อวันที่ 28 กันยายน 1995 บันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์ (WRM: Wye River Memorandum) ลงนามเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 1998 และบันทึกข้อตกลงชาร์มเอลชีค (SSM: Sharm el-Sheikh Memorandum) ลงนามเมื่อวันที่ 4 กันยายน 1999 แม้ว่าชาวปาเลสไตน์จะยอมรับข้อตกลงออสโลที่สอง แต่ก็ไม่ควรมองว่าเป็นการประนีประนอมอย่างแท้จริงในส่วนของผู้ครอบครอง แต่เป็นภาพสะท้อนที่ชัดเจนของความสัมพันธ์ทางอำนาจที่ไม่สมมาตรระหว่างทั้งสองฝ่ายที่กำลังเจรจา ในเวลานั้น ชุดของเงื่อนไขที่ถูกกำหนดไว้สะท้อนถึงอุดมการณ์ของอิสราเอลที่มีมายาวนานว่า “ต้องการผืนแผ่นดินตรงนั้น แต่ไม่ต้องการประชาชนที่เคยอาศัยอยู่ตรงนั้นมาก่อน” ข้อตกลงที่สำคัญ คือ พื้นที่ที่ถูกยึดครองทั้งหมดจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ตามระดับต่างๆ ของการควบคุมของอิสราเอล พร้อมด้วยสัดส่วน ร้อยละ x ของดินแดนที่จะส่งต่อไปยังการควบคุมของชาวปาเลสไตน์ภายในกรอบเวลาที่กำหนด - แต่ทั้งหมดนั้นอยู่ระหว่างการพิจารณาข้อเรียกร้องหลายประการ ซึ่งทางการปาเลสไตน์ได้รับการร้องขอให้ปฏิบัติตามก่อน
โดยสรุป
รายการต่อไปนี้ในความตกลงออสโล 2 มีความเกี่ยวข้องกับการอภิปรายในปัจจุบัน
• แบ่งเวสต์แบงก์ออกเป็นสามส่วน คือ พื้นที่ส่วน A (หน่วยงานปาเลสไตน์) พื้นที่ส่วน B (หน่วยงานพลเรือนปาเลสไตน์และการควบคุมความมั่นคงของอิสราเอล) และพื้นที่ส่วน
C (หน่วยงานของอิสราเอล)
• การถอนตัวของอิสราเอลออกจากเมืองเวสต์แบงก์บางแห่ง
(เบธเลเฮม เจนนิน นาบลุส คัลคิลยา รามัลเลาะห์ และตุลล์กาเร็ม) จะเกิดขึ้น 22 วันก่อนการเลือกตั้งปาเลสไตน์
(มกราคม 1996)
•
การปรับใช้เพิ่มเติมจากพื้นที่ส่วน C ไปยังพื้นที่ส่วน
B จะต้องเกิดขึ้นในสามขั้นตอนในช่วงเวลาหกเดือนหลังการเลือกตั้งปาเลสไตน์
• การเจรจาสถานภาพถาวรจะเริ่มภายในวันที่ 4 พฤษภาคม 1996
ประเด็นสถานะสุดท้าย ได้แก่ กรุงเยรูซาเลม การตั้งถิ่นฐาน พรมแดน และผู้ลี้ภัย
ในส่วนแรก พื้นที่ส่วน A ประกอบด้วย ร้อยละ 3 ของอาณาเขตของเวสต์แบงก์ และร้อยละ 60 ในฉนวนกาซา พื้นที่ส่วน B ในเขตเวสต์แบงก์ซึ่งมีการควบคุมร่วมกันประกอบด้วย ร้อยละ 27 ของอาณาเขต และพื้นที่ส่วน C ซึ่งอิสราเอลมีทั้งการควบคุมทางแพ่งและความมั่นคง รวมร้อยละ 70 ของเขตเวสต์แบงก์ อิสราเอลรักษาการควบคุมเยรูซาเลมตะวันออกอย่างสมบูรณ์ เช่นเดียวกับร้อยละ 40 ของฉนวนกาซา
การดำเนินการตามข้อตกลงนี้ เริ่มต้นในเดือนพฤศจิกายน 1995 เมื่อกองทัพอิสราเอลถอนตัวออกจากเมืองปาเลสไตน์ 6 เมือง การปรับใช้ซ้ำจากเฮบรอนมีกำหนดในวันที่ 31 มีนาคม 1996 แต่เกิดความล่าช้า จนกระทั่งวันที่ 15 มกราคม 1997 อิสราเอลและหน่วยงานปาเลสไตน์ได้ลงนามในข้อตกลงเฮบรอนซึ่งรับประกันการดำเนินการว่าอิสราเอลจะถอนตัวออกจากเมืองเฮบรอน ร้อยละ 80 พื้นที่อีกร้อยละ 20 ที่เหลือของเมืองยังคงอยู่ภายใต้การควบคุมของอิสราเอล และเป็นที่ตั้งของผู้ตั้งถิ่นฐานชาวอิสราเอลผู้นับถือศาสนาและชาตินิยมจำนวน 400 คน ซึ่งอาศัยอยู่ท่ามกลางประชากรชาวปาเลสไตน์ประมาณ 150,000 คน
การปรับใช้ใหม่เพิ่มเติมตามที่ระบุไว้ข้างต้น ซึ่งวางแผนจะแล้วเสร็จภายในเดือนตุลาคม 1997 ไม่เป็นรูปธรรม ชาวปาเลสไตน์จากข้อตกลงออสโลที่สอง ไม่เพียงแต่จะได้รับดินแดนเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่ตอนนี้พวกเขาต้องเผชิญกับความท้าทายครั้งใหม่จากผู้นำอิสราเอลชุดใหม่ซึ่งปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามข้อตกลงนี้ แนวทางปฏิบัตินี้ดำเนินการโดยทั้งนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู และอีฮัดบารัค ซึ่งพยายามแยกตัวออกจากข้อตกลงออสโลที่สอง และกำหนดเงื่อนไขของตนเองในการบิดเบือนผู้นำปาเลสไตน์ และขยายการควบคุมดินแดนปาเลสไตน์ของอิสราเอลอย่างมีประสิทธิผล
จากทางตันนี้ก็มีบันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์ (ตุลาคม 1998) และบันทึกข้อตกลงชาร์มเอลชีค (4 กันยายน 1999) บันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์ที่ลงนามเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 1998 เพื่ออำนวยความสะดวกในการดำเนินการตามข้อตกลงออสโลที่สอง สิ่งที่เรากังวลเป็นพิเศษในที่นี้ คือ ส่วนของการปรับใช้ใหม่เพิ่มเติม โดยบันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์สัญญาว่าจะโอน พื้นที่ร้อยละ 13 จากพื้นที่ส่วน C ไปยังฝั่งปาเลสไตน์ เพื่อให้สอดคล้องกับการไถ่ถอนการจ้างงานเพิ่มเติมระยะที่หนึ่งและสอง โดยพื้นที่ร้อยละ 13 ดังกล่าวนี้ถูกกำหนดให้โอนร้อยละ 1 ไปยังพื้นที่ส่วน A และอีกร้อยละ 12 ไปยังพื้นที่ส่วน B (ซึ่งร้อยละ 3 จะถูกกำหนดให้เป็นพื้นที่สีเขียว และ/หรือ เขตอนุรักษ์ธรรมชาติ) นอกจากนี้ บันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์ยังระบุอีกว่า พื้นที่ร้อยละ 14.2 จากพื้นที่ส่วน B จะกลายเป็นพื้นที่ส่วน A โดยเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินการปรับใช้เพิ่มเติมครั้งแรกและครั้งที่สองที่กล่าวมาข้างต้น บันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์ไม่ได้เอ่ยถึงวันที่หรือขอบเขตอาณาเขตสำหรับการปรับใช้ซ้ำครั้งที่สามที่เรียกว่าในออสโลที่ 2 ที่จะบังคับใช้ในเดือนตุลาคม 1997 แต่ในทางปฏิบัติแล้ว นายกรัฐมนตรีเนทันยาฮูไม่ได้นำรายการเหล่านี้ไปปฏิบัติในบันทึกข้อตกลงแม่น้ำไวย์
ในฤดูใบไม้ผลิปี 1999 รัฐบาลใหม่ภายใต้การนำของอิฮัก บารัค เข้ารับตำแหน่ง และมีความคาดหวังใหม่ในหมู่ชาวอิสราเอลและชาวปาเลสไตน์ว่าบารัคจะสามารถกอบกู้กระบวนการสันติภาพ และพยายามบรรลุสิ่งที่ได้เปรียบสำหรับอิสราเอลมากกว่าข้อตกลงไวย์ ให้มีผลบังคับใช้บังคับ บันทึกข้อตกลงชาร์มเอลชีคหรือที่เรียกว่าข้อตกลงแม่น้ำไวย์ฉบับที่สอง หรือ ข้อตกลงแม่น้ำไวย์พลัสกับชาวปาเลสไตน์ แต่ไม่เคยส่งมอบข้อตกลงดังกล่าว ตามข้อตกลงนี้ อิสราเอลได้ทำพันธกรณีต่อไปนี้เกี่ยวกับระยะที่หนึ่งและระยะที่สองของการปรับใช้ซ้ำเพิ่มเติมเพิ่มเติม:
ก. ในวันที่ 5 กันยายน 1999 ให้โอนพื้นที่ร้อยละ 7
จากพื้นที่ส่วน C
ไปยังพื้นที่ส่วน A และพื้นที่ร้อยละ 3
จากพื้นที่ส่วน C ไปยังพื้นที่ส่วน B
ข. ในวันที่ 15 พฤศจิกายน 1999 ให้โอนพื้นที่ร้อยละ 2 จากพื้นที่ส่วน
B ไปยังพื้นที่ส่วน A และพื้นที่ร้อยละ 3 จากพื้นที่ส่วน
C ไปยังพื้นที่ส่วน B
ค. ในวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2543 ให้โอนพื้นที่ร้อยละ 1 จากพื้นที่ส่วน C ไปยังพื้นที่ส่วน A และพื้นที่ร้อยละ 5 จากพื้นที่ส่วน B ไปยังพื้นที่ส่วน A
ตามที่ปันดักได้กล่าวเอาไว้ว่า
“หลายปีที่ออสโล” ภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีอิฮัก
บารัค ไม่ได้ทำให้ได้เห็นจุดสิ้นสุดของแนวคิดในการดำเนินการของอิสราเอล
ไม่ได้ทำให้ชาวปาเลสไตน์สามารถควบคุมพลเมืองของปาเลสไตน์มากกว่าสามล้านคนได้อย่างแท้จริง
ไม่ได้ยุติการก่อสร้างในชุมชนต่างๆ หรือการเวนคืนผืนแผ่นดินคนอื่น และไม่ได้ทำให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจในดินแดนที่เข้าไปยึดครอง
นอกจากนี้ คำกล่าวซ้ำๆ ของบารัคที่ว่า เขาเป็นนายกรัฐมนตรีเพียงคนเดียวที่ไม่ได้โอนแผ่นดินให้กับชาวปาเลสไตน์
ทำให้เกิดคำถามมากมายเกี่ยวกับความจริงใจของเขา
ความสงสัยเพิ่มขึ้นเมื่อชาวปาเลสไตน์เป็นที่แน่ชัดว่าบารัคจะไม่โอนหมู่บ้านทั้งสามแห่งที่อยู่ชานเมืองเยรูซาเลม
(อาบูดิส อัล อีซาเรีย และอาหรับซาวาห์รา) ไปยังการควบคุมของปาเลสไตน์ หลังจากที่ทั้งรัฐบาลและสภาเนสเซตได้อนุมัติการโอนแล้ว
เมนาเคม ไคลน์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาคณะผู้แทนอิสราเอลประจำแคมป์เดวิดในเดือนกรกฎาคม 2000 กล่าวว่า "ทั้งเนทันยาฮูและชารอน ต่างสนับสนุนข้อตกลงสถานะขั้นสุดท้ายที่จะให้ชาวปาเลสไตน์มีรัฐของพวกเขาเองในพื้นที่เพียงประมาณร้อยละ 40-50 ของเวสต์แบงก์เท่านั้น รัฐปาเลสไตน์ ในการเจรจาส่วนตัวในปี 1999 บารัคเสนอข้อตกลงที่คล้ายกันสำหรับชาวปาเลสไตน์ และนั่นคือจุดเริ่มต้นของเขาในการเจรจาครั้งต่อไป ทั้งบารัคและเนทันยาฮูจึงถือได้ว่ามีแนวคิดเดียวกัน”
ดังที่ควรจะเป็นที่ประจักษ์ชัด ก่อนที่เหตุการณ์อัล-อักซอ อินติฟาดา จะปะทุขึ้นเนื่องจากความไม่พอใจของชาวปาเลสไตน์กับกระบวนการที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ใดๆ เลย รัฐบาลอิสราเอลชุดต่อๆ ไป ก็ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการบังควันวาทกรรมแบบหนึ่ง ซึ่งขึ้นอยู่กับ 1) การเสแสร้งอย่างอวดดีในการเจรจาในขณะที่ยังคงยึดมั่นอยู่ ยึดครองดินแดนอย่างมั่นคง และเข้าควบคุมดินแดนได้มากขึ้นผ่านการขยายการตั้งถิ่นฐาน และ 2) การคงอยู่ของตำนานเรื่องดินแดนเพื่อสันติภาพในเวทีระหว่างประเทศ และอิสราเอลในฐานะหุ้นส่วนการเจรจาที่สมเหตุสมผล นี่เป็นหัวใจสำคัญของประมวลภูมิรัฐศาสตร์ของอิสราเอลซึ่งพรรคไซออนิสต์ทั้งหมดปฏิบัติ ดังที่เรียกกันในสำนวนทางการเมืองของอิสราเอล ในเรื่องนี้ ไม่มีความแตกต่างระหว่างขบวนการเสรีนิยมแห่งชาติลิคุด พรรคแรงงาน พรรคชินุอิที่เป็นพรรคชาตินิยมที่เพิ่งประสบความสำเร็จ หรือพรรคศาสนาต่างๆ ในด้านสิทธิทางภูมิรัฐศาสตร์ รัฐบาลใช้ประโยชน์จากความไม่สมดุลมหาศาลของอำนาจ และส่งผลให้เกิดการแก้ปัญหาฝ่ายเดียวว่าไม่มีวิธีแก้ปัญหา ซึ่งการไม่แก้ปัญหาที่จัดทำขึ้นมานานหลายปีนี้ สะท้อนถึงกลยุทธ์พื้นฐานของการไม่ตัดสินใจ ซึ่งมีส่วนสำคัญที่สุดในการเลื่อนประเด็นสำคัญให้ไปอยู่ในสถานะสุดท้าย อันได้แก่ ปัญหาส่วนกลาง แม้กระทั่งการดำรงอยู่ ความสำคัญต่อฝ่ายปาเลสไตน์ การบิดเบือนการรับรู้เกี่ยวกับความขัดแย้งต่อสาธารณชนโดยอิสราเอลในระดับสากลยังคงเป็นส่วนสำคัญในยุทธศาสตร์นี้ ดังที่แสดงไว้ ตัวอย่างเช่น ด้วยความคลุมเครือหลังเดือนธันวาคม 2000 เกี่ยวกับสิ่งที่เรียกว่าพารามิเตอร์ของคลินตัน ซึ่งอิสราเอลอ้างว่ายอมรับ แต่ไม่ใช่ชาวปาเลสไตน์ การพูดคุยสองครั้งประเภทนี้เป็นส่วนสำคัญของวาทกรรมการเจรจาต่อรองของอิสราเอลและการปั่นป่วนสาธารณะซึ่งวางอยู่บนจุดยืนการเจรจาต่อรองของอิสราเอล
ตามที่ไคลน์ได้เคยรำพึงเอาไว้ว่า
ข้อตกลงออสโลเป็นตัวอย่างของข้อตกลงชั่วคราวและการค่อยๆ
เคลื่อนไหวไปสู่ข้อตกลงสถานะความล้มเหลวในขั้นสุดท้าย ปัจจุบัน
ไม่มีชาวปาเลสไตน์และมีคนจำนวนไม่มากในอิสราเอลที่ยอมรับกระบวนการชั่วคราวอื่น
ตอนนี้ทั้งชาวอิสราเอลและชาวปาเลสไตน์ต่างก็อยากรู้ว่าจุดจบคืออะไร ตัวอย่างเช่น
ชาวอิสราเอลต้องการทราบว่าผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์จะเรียกร้องกลับไปยังอิสราเอลหรือไม่? ทั้งสองฝ่ายจำเป็นต้องรู้ว่าใครจะเป็นผู้ปกครองเหนือเทมเปิ้ลเม้าต์
และเมืองเก่า
ทั้งสองฝ่ายไม่ต้องการเล่นเกมต่อไปโดยต่ออายุการเจรจาที่ทำให้อนาคตไม่ได้รับการแก้ไข
แน่นอนว่าชารอนและผู้ตั้งถิ่นฐานต้องการปล่อยให้อนาคตเปิดกว้างเพื่อที่จะได้ควบคุมดินแดนได้มากขึ้น
โดยหวังว่าในที่สุดพวกเขาจะสามารถเอาชนะชาวปาเลสไตน์ได้
อิสราเอลมองรัฐปาเลสไตน์อย่างคนเอาเปรียบ
เนื้อหาในที่จะกล่าวถึงในส่วนนี้ มุ่งที่จะตรวจสอบลักษณะของรัฐปาเลสไตน์ที่ตกอยู่ภายใตผู้นำอิสราเอลที่คำนึงถึงว่าเป็นผลผลิตจากข้อตกลงออสโลหรือข้อตกลงอื่นใดที่พวกเขาอาจบรรลุร่วมกับชาวปาเลสไตน์ กล่าวอีกนัยหนึ่ง รัฐปาเลสไตน์ในอนาคตที่จะได้รับอนุญาตให้ตกผลึก จะต้องมีความสอดคล้องกันในอาณาเขต เศรษฐกิจและการเมืองกับรหัสภูมิรัฐศาสตร์อันยิ่งใหญ่ขององค์กรไซออนิสต์ ทั้งในด้านการตั้งถิ่นฐาน การล่าอาณานิคม การไถ่ถอนที่ดิน และการเพิ่มขอบเขตและดินแดนของรัฐ ด้วยมอบสิทธิประโยชน์เพียงเล็กน้อยให้กับรัฐปาเลสไตน์ มิฉะนั้น ผู้นำและประชากรจะถูกประณามและถูกทำลายล้างด้วยข้อหาว่าเป็นผู้ก่อการร้าย และถูกมอบหมายให้เป็นเช่นนั้นอย่างชอบธรรม อิสราเอลต้องการความร่วมมือในอีกด้านหนึ่ง แต่จนถึงขณะนี้ยังไม่พบชาวปาเลสไตน์ยอมรับสิ่งดังกล่าวเหล่านั้น ด้วยเหตุนี้จึงเรียกร้องให้มีผู้นำใหม่เกิดขึ้น ยุทธศาสตร์ของอิสราเอลมี 2 ด้าน โดยด้านหนึ่งสร้างสงครามวาทศิลป์ และอีกด้านหนึ่งสร้างสงครามแห่งอำนาจด้วยการใช้อาวุธยิง ซึ่งทั้งสองอย่างนี้มุ่งเป้าไปที่การทำลายโครงสร้างผู้นำในปัจจุบัน
ในสถานการณ์ของความไม่สมดุลของอำนาจที่รุนแรง ชนชั้นการเมืองของอิสราเอลกำลังพยายามที่จะกำหนดอำนาจด้วยการสร้างพลังอันเป็นมหาอำนาจทางการเมืองของตน ซึ่งก็คือพลังอำนาจอันยิ่งใหญ่เหนือใครของเฮลิคอปเตอร์ บนระดับความสูงต่ำของรัฐปาเลสไตน์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต การวิเคราะห์ของแอนโทนิโอ แกรมไซ เกี่ยวกับพลังอำนาจของกลุ่มสังคมที่โดดเด่นและวิธีการนำไปใช้ สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ดีตรงนี้ เพื่อช่วยให้ความกระจ่างเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติของรัฐบาลอิสราเอลในการมีส่วนร่วมกับชาวปาเลสไตน์ แกรมไซเสนอแนะวิธีที่บรรลุถึงอำนาจเป็นประเทศมหาอำนาจ 3 วิธี คือ ดำเนินการด้วยการบีบบังคับ สร้างความยินยอม และด้วยการสร้างสิ่งชั่วร้ายและฉ้อฉล ซึ่งการบีบบังคับหมายถึงการใช้กำลังหรือการคุกคามอย่างน่าเชื่อถือของการใช้กำลัง ความยินยอมบ่งบอกถึงความเป็นผู้นำทางศีลธรรม ในคำพูดของแกรมไซที่ระบุว่า “ระหว่างความยินยอมและการใช้กำลังนั้นถือเป็นการสร้างสิ่งชั่วร้าย/ฉ้อโกง (ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของสถานการณ์บางอย่างที่ยากที่จะใช้อำนาจหน้าที่เป็นประเทศมหาอำนาจ และเมื่อการใช้กำลังมีความเสี่ยงเกินไป) สิ่งเหล่านี้ประกอบด้วยการสร้างความเสื่อมเสียและทำให้คู่อริเป็นอัมพาต ด้วยการซื้อผู้นำอย่างเปิดเผย ไม่ว่าจะซ่อนเร้นหรือในกรณีอันตรายที่ใกล้จะเกิดขึ้น เพื่อที่จะหว่านสร้างความระส่ำระสายและความสับสนในหมู่ผู้นำ”
รัฐบาลอิสราเอลชุดต่อๆ มาซึ่งมีส่วนร่วมในการเจรจาสันติภาพกับชาวปาเลสไตน์ที่มีผลทั้งทางตรงและทางอ้อมในการบ่อนทำลายการสร้างรัฐปาเลสไตน์ที่เป็นไปได้ใดๆ ก็ตาม กล่าวคือ ทำให้ความชอบธรรมของอีกฝ่ายเป็นโมฆะ สิ่งนี้เกิดขึ้นพร้อมกับการหลอกลวงนับครั้งไม่ถ้วนของอิสราเอลที่ปรากฎในสื่อและแพลตฟอร์มอื่นๆ ต่อผู้นำปาเลสไตน์ ด้วยคิดว่ากองกำลังปาเลสไตน์ไม่สามารถ (หรือไม่เต็มใจ) ที่จะหยุดการโจมตีของกลุ่มติดอาวุธต่อเป้าหมายของอิสราเอลได้ โดยสรุปแล้ว ผู้นำของรัฐ (และโดยการขยายรัฐบาลของเขา) จะต่อสู้กับการก่อการร้ายได้อย่างไร หากพวกเขาไม่ได้รับอนุญาตให้มีรัฐและไม่มีวิธีการที่เหมาะสมในการควบคุมประชากรของเขา อย่างนี้อาจเรียกว่าเป็น catch-22 หรือที่เมนาเคม ไคลน์ เรียกว่า catch-2002 ซึ่งแท้จริงแล้ว ยัตเซอร์ อาราฟัตไม่ได้รับอนุญาตให้มีฐานทัพของรัฐและเขตแดนที่เป็นไปได้สำหรับรัฐหนึ่ง แต่ถูกตัดสินโดยอิสราเอลและฝ่ายบริหารของสหรัฐฯ ราวกับว่าเขาเป็นผู้นำของรัฐที่ทำหน้าที่อย่างเต็มที่ซึ่งสามารถควบคุมประชากรของตนได้หากต้องการเท่านั้น นี่เป็นการหลอกลวงอย่างร้ายแรง หนึ่งในสิ่งประดิษฐ์ที่อิสราเอลทำสงครามวาทกรรมกับชาวปาเลสไตน์ด้วยการทำให้ข้อโต้แย้งและข้อเสนอของพวกเขาดูเหมือนเป็นการฉ้อโกง และผู้นำของพวกเขาไม่ได้มีความน่าเชื่อถือ (ซึ่งตามความหมายที่แท้จริงของอิสราเอล คือ ไม่เปิดโอกาสให้เข้าร่วมเลือก)
หมายเหตุ: catch-22" คือ ปัญหาซึ่งมีทางแก้ไขเดียวเท่านั้นที่ถูกปฏิเสธโดยพฤติการณ์ที่มีอยู่ในปัญหาหรือตามกฎเกณฑ์ ตัวอย่างเช่น การสูญเสียบางสิ่งบางอย่างโดยทั่วไปถือเป็นปัญหาทั่วไป เพื่อแก้ปัญหานี้ เราจะมองหาของที่สูญหายจนกว่าจะพบ แต่หากของที่หายไปคือแว่นตา เราจะมองไม่เห็นเพื่อมองหามัน - catch-22 นอกจากนี้ คำว่า catch-22 ยังใช้กันอย่างแพร่หลายมากขึ้นเพื่อหมายถึงปัญหาที่ยุ่งยากหรือสถานการณ์ที่ไม่ชนะหรือไร้สาระ
การพิจารณาองค์ประกอบพื้นฐานที่สร้างรัฐใดรัฐหนึ่งขึ้นมา และดูว่ายังคงขาดองค์ประกอบบางส่วนใดบ้าง (หรือเป็นภาวะที่ไม่สามารถดำรงอยู่ตรงนั้นได้) ในกรณีของปาเลสไตน์ในปัจจุบันนั้นมีสิ่งต่างๆ เหล่านี้อย่างไรบ้าง ทั้งนี้ในหนังสือเรียนภูมิศาสตร์การเมืองมาตรฐานเสนอแนะว่ารัฐจำเป็นต้องมีองค์ประกอบพื้นฐาน 5 ประการ ประกอบด้วย ดินแดน ประชากรผู้มีถิ่นอยู่ถาวร รัฐบาล เศรษฐกิจที่มีการจัดระเบียบ และระบบการหมุนเวียน นอกเหนือจากอธิปไตยเหนือดินแดนของตนและการยอมรับจากนานาชาติ
แต่ว่าการอภิปรายตรงนี้จะจำกัดอยู่เพียงองค์ประกอบของรัฐที่เกี่ยวข้องกับข้อเสนอที่เกี่ยวกับการหลอกลวงครั้งสำคัญๆ ที่แท้จริง โดยมีการกล่าวหาว่าผู้นำปาเลสไตน์ไม่สามารถต่อสู้และปราบปรามการก่อการร้ายในส่วนที่เกี่ยวกับดินแดนได้ ไม่เพียงแต่ความตกลงออสโลและข้อตกลงอื่นๆ ที่ตามมา จะจำกัดอำนาจปาเลสไตน์ให้ใช้การควบคุมเหนือดินแดนจำนวนเพียงเล็กน้อย (พื้นที่ส่วน A) และการแบ่งปันการควบคุมพื้นที่เพิ่มเติมในพื้นที่ส่วน B เท่านั้น อีกทั้งพื้นที่เหล่านี้ยังกระจัดกระจายไปในส่วนต่างๆ เป็นอย่างมาก และมีลักษณะคล้ายวงล้อมภายในพื้นที่ที่ใหญ่กว่ามาก (เช่น พื้นที่ส่วน C) ซึ่งก่อตัวประมาณร้อยละ 70 ของเวสต์แบงก์ และอยู่ภายใต้การควบคุมของอิสราเอล ขอบเขตของการกระจายตัวดังกล่าวเห็นได้จากภาพที่ 1 ข้างล่างนี้ แม้ว่าพื้นที่ส่วน A คาดว่าจะมีวงล้อม 15 ถึง 20 วง แต่ว่าในพื้นที่ส่วน B กลับมีจำนวนมากกว่า 190 วง วงล้อมเหล่านี้แยกออกจากกันเนื่องจากการมีอยู่ของการตั้งถิ่นฐานและถนนของชาวยิว (เรียกว่า วงล้อมของชาวยิว) ซึ่งนำไปสู่การตั้งถิ่นฐานเหล่านี้ที่ตัดผ่านพื้นที่ส่วน B
เพื่อให้เข้าใจกลยุทธ์การกระจายตัวและการแบ่งส่วนได้ดีขึ้น ลองดูแนวคิดเรื่องการหมุนเวียนของกระแสทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ซึ่งระบบการหมุนเวียนเป็นองค์ประกอบสำคัญในการดำเนินงานของรัฐ ตามคำกล่าวของมาร์ติน กลาสเนอร์ ที่ว่าในการสั่งให้รัฐดำเนินการ จะต้องมีวิธีการบางอย่างที่เป็นระบบในการถ่ายเทสินค้า ผู้คน และความคิด จากส่วนหนึ่งของดินแดนหนึ่งไปยังอีกส่วนหนึ่งของดินแดน การขนส่งและการสื่อสารทุกรูปแบบถูกนิยามรวมให้อยู่ในคำว่า 'การหมุนเวียน' แต่รัฐสมัยใหม่จะต้องมีรูปแบบต่างๆ ที่ซับซ้อนมากกว่ารูปแบบการวิ่งหรือการส่งโทรเลขของบุช หากใครก็ตามพิจารณาการแตกแยกของดินแดนปาเลสไตน์ตามที่กำหนดด้วยข้อตกลงออสโลและตามที่จัดทำขึ้นโดยเหตุการณ์ในเวลาต่อมาของอินติฟาดาครั้งที่สอง เป็นที่น่าสังเกตว่ามีการบังคับใช้ข้อจำกัดอย่างเป็นระบบในการเคลื่อนย้ายผู้คนและสินค้าระหว่างฉนวนกาซาและเวสต์แบงก์ และภายในดินแดนทั้งสองแห่งนี้ ตามที่เว็บไซต์กฎหมายที่ยึดตามรามัลเลาะห์ซึ่งเป็นสมาคมปาเลสไตน์เพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมระบุไว้ว่า “ข้อจำกัดของการเดินทางส่งผลกระทบต่อทุกคน ตัวอย่างเช่น นักศึกษายังถูกจำกัดในการเคลื่อนย้าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักศึกษาที่มาจากฉนวนกาซาไม่สามารถได้รับใบอนุญาตที่จำเป็นเพื่อเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยของตนในเขตเวสต์แบงก์ได้” กลยุทธ์ประการหนึ่งในการบั่นทอนอำนาจของอีกฝ่ายหนึ่ง คือ การลดอิสระในการเคลื่อนไหวเสรีอย่างไร้สาระ ดังนั้นอำนาจในการยึดครองของอิสราเอลจึงมีความเชี่ยวชาญเป็นอย่างดีในการขัดขวางการไหลเวียน เพื่อทำให้การทำงานของเศรษฐกิจ ระบบการเมือง ระบบความมั่นคง การรักษาพยาบาล โรงเรียน และสถาบันอื่นๆ เป็นอัมพาต
ในส่วนของการศึกษาและการหยุดชะงัก
มุนา ฮามเซห์-มูไฮเซน วาดภาพต่อไปนี้
เช่น โรงเรียนทาลิตาในเมืองเบอิต จาลา เป็นต้น
โรงเรียนคริสเตียนเอกชนแห่งนี้ ตั้งอยู่ที่ด้านบนของเนินเขาในบริเวณที่เรียกว่าพื้นที่ส่วน
C และอยู่ใกล้กับถนนหมายเลข
60 มาก ซึ่งสร้างขึ้นบนที่ดินปาเลสไตน์ที่ถูกยึดเพื่อเชื่อมต่อการตั้งถิ่นฐานของชาวอิสราเอลทางตอนใต้ของเฮบรอนกับการตั้งถิ่นฐานของกิโล
ในกรุงเยรูซาเล็มตอนใต้ เมื่อใดก็ตามที่อิสราเอลกำหนดให้มีการปิดระหว่างพื้นที่ส่วน
A, B และ C ทหารอิสราเอลจะสร้างจุดตรวจห่างจากโรงเรียนไม่ถึงหนึ่งกิโลเมตร
เพื่อปิดถนนทางเข้าอื่นๆ ด้วยกองดินสูง หลังจากปิดดังกล่าวเมื่อวันที่ 4 กันยายนที่ผ่านมา ครูและนักเรียนต่างก็ต้องแอบผ่านด่านเพื่อไปถึงโรงเรียน
ส่วนเด็กอนุบาลไม่มีเรียนจนกว่าจะมีการยกเลิกการปิดในวันที่ 15 กันยายน
นี่คือการกระจายตัวเชิงรุกและการอุดตันของการไหลเวียนที่เป็นเลิศ
เอกสารรายงาน
ห้าปีแห่งออสโล: การตกเป็นเหยื่ออย่างต่อเนื่องของสิทธิมนุษยชน: บทสรุปของการละเมิดสิทธิมนุษยชนนับตั้งแต่ปฏิญญาหลักการ
- Five Years of Oslo: The Continuing Victimisation of Human Rights: A
Summary of Human Rights Violations since the Declaration of Principles ที่ออกโดยกฎหมายและลงวันที่ในเดือนกันยายน 1998 ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบการไหลเวียนในช่วงเวลาของการปิดและปิดล้อมว่า
เป็นที่รู้กันว่าทางการอิสราเอลกำหนดสิ่งที่เรียกว่า ‘การปิดล้อม’
ซึ่งทำให้การเคลื่อนย้ายประชากรปาเลสไตน์แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย
และการบรรเทาทุกข์ด้านมนุษยธรรมมักถูกขัดขวาง การปิดล้อมมักมีการบังคับใช้ในวันหยุดและวันที่มีงานเลี้ยงของชาวยิว
หลังเหตุการณ์ระเบิด หลังจากการปะทะกับชาวปาเลสไตน์
หรือก่อนการประท้วงที่คาดว่าจะเกิดขึ้น การปิดล้อมมักทำให้เกิดความยากลำบากทางเศรษฐกิจเป็นอย่างมาก
โดยการปฏิเสธความเป็นไปได้ของคนงานชาวปาเลสไตน์ที่หาเลี้ยงชีพในอิสราเอลจากการได้ไปยังสถานที่ทำงานของตน
การปิดและปิดล้อมมักส่งผลให้เกิดการสูญเสียผลผลิตทางการเกษตรของชาวปาเลสไตน์ เช่น
ผักและสิ่งที่คล้ายกันเน่าเปื่อย และในกรณีของฉนวนกาซา
การห้ามชาวประมงออกทะเลทำให้พวกเขาไม่มีโอกาสที่จะมีรายได้
เนื่องจากพวกเขาไม่สามารถประกอบอาชีพได้
มีการประมาณกันว่าการปิดร้านมีค่าใช้จ่ายมากกว่า 6 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อวัน
และในปี 1997 ต้นทุนการปิดโดยประมาณทั้งหมดในช่วงเวลานั้นอยู่ที่ประมาณ
230 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
สิ่งนี้มีผลกระทบร้ายแรงต่ออุตสาหกรรมในท้องถิ่น
การปิดโรงงานยังขัดขวางการทำงานของหน่วยบริการฉุกเฉินทางการแพทย์อยู่เป็นประจำ
ซึ่งทำให้บุคคลไม่ได้รับการดูแลอย่างเร่งด่วน
ดังนั้น การปิดจึงกลายเป็นยุทธวิธีที่ถูกกำหนดไว้อย่างผิวเผินด้วยเหตุผลของความมั่นคง ซึ่งเป็นคำขวัญอันยิ่งใหญ่ของชาวอิสราเอล แต่ผลที่ตามมาก็คือ เทคนิคของการกระจายตัวในเชิงรุกที่รุนแรงและการหยุดการไหลเวียนที่ส่งผลกระทบทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง แท้จริงแล้ว หัวใจสำคัญของภูมิศาสตร์เศรษฐกิจปาเลสไตน์ในเขตเวสต์แบงก์คือระบอบการปกครองที่มีการกระจายตัวทางเศรษฐกิจเพิ่มมากขึ้น ควบคู่ไปกับการเวนคืนที่ดินรูปแบบต่างๆ
มีแนวโน้มในหมู่นักวิจารณ์และผู้นำชาวอิสราเอล
(โดยเฉพาะเนทันยาฮู) ที่จะสร้างความสับสนให้กับภูมิศาสตร์การแตกเพื่อแบ่งแยก (geography of fragmentation) ที่ถูกสะกดไว้ในข้อตกลงออสโล และชี้ไปที่สัดส่วนร้อยละของประชากรปาเลสไตน์ที่กลายเป็นอิสระ
นี่เป็นกลวิธีหลอกลวงอีกอย่างหนึ่ง จากงานของฮามิน
กเวิร์ตสแมน นักอุทกวิทยาจากมหาวิทยาลัยฮีบรู ที่เดวิด
มาคอร์สกี เคยอ้างอิงเอาไว้
แสดงให้เห็นแนวโน้มที่ทำให้เข้าใจผิดนี้ในการตรวจสอบผลกระทบของการถอดถอนดินแดนของอิสราเอล
ร้อยละ 9-10 ในด้านประชากรศาสตร์และการตั้งถิ่นฐานของชาวยิวระหว่างดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของเบญจมิน
เนทันยาฮู
ประมาณร้อยละ 86 ของประชากรปาเลสไตน์ฝั่งตะวันตกจะอาศัยอยู่ภายใต้การปกครองของกองกำลังปาเลสไตน์
และตัวเลขนี้จะสูงถึงร้อยละ 93 หากรวมฉนวนกาซาด้วย
แม้ว่าเนทันยาฮูชอบที่จะอวดอ้างในวันนี้ว่า 98 เปอร์เซ็นต์ของชาวปาเลสไตน์ในเขตเวสต์แบงก์อาศัยอยู่ภายใต้การปกครองตนเอง
แต่ตัวเลขนี้ทำให้เข้าใจผิดอย่างมาก
เนทันยาฮูหมายถึงเพียงการปกครองตนเองของพลเรือนเท่านั้น ในความเป็นจริง IDF
ได้เอาชนะการควบคุมพื้นที่ชนบทเกือบทั้งหมด
ซึ่งประกอบด้วยประมาณร้อยละ 97 ของเวสต์แบงก์ ตามการคำนวณของกเวิร์ตสแมน
มีเพียงร้อยละ 37 (588,000 จาก 1,561,000)
ของประชากรปาเลสไตน์ในเขตเวสต์แบงก์เท่านั้น ที่อาศัยอยู่ภายใต้การควบคุมของกองกำลังปาเลสไตน์เต็มรูปแบบในปัจจุบัน
หากเรายอมรับคำกล่าวของกเวิร์ตสแมน (อ้างในงานของมาคอฟสกี้) ว่า กองทัพอิสราเอลทำการควบคุมพื้นที่ ร้อยละ 97 ของดินแดนเวสต์แบงก์ และสามารถควบคุมท้องฟ้าและพรมแดนของทั้งเวสต์แบงก์และฉนวนกาซาได้ ร้อยละ 100 นี่จึงเป็นการยืนยันได้เป็นอย่างดีว่าอธิปไตยเป็นองค์ประกอบพื้นฐานในการสร้างรัฐขาดไป การไม่มีอำนาจอธิปไตยเพียงอย่างเดียวสามารถนำมาใช้ที่นี่เพื่อชี้แจงว่าการกล่าวโทษอาราฟัตที่ไม่ต่อสู้กับการก่อการร้ายนั้นไม่ยุติธรรม และเป็นไปไม่ได้สำหรับเขาที่จะทำเช่นนั้นแม้จะใช้ความพยายามเต็มร้อยทั้งร้อยแล้วก็ตาม การขาดอำนาจอธิปไตยขัดขวางการควบคุมที่มีประสิทธิผล ซึ่งฝ่ายอิสราเอลเองล้วนรู้เรื่องนี้ดี
อธิปไตยมีความเชื่อมโยงอย่างมีนัยสำคัญกับแนวคิดอื่น กล่าวคือ เรื่องดินแดนและการควบคุมวิธีการใช้ความรุนแรง ในคำจำกัดความของรัฐของเวเบอร์นั้นมีเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบหลัก 3 ประการ ได้แก่ 1) การมีอยู่ของเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารที่ได้รับการปรับปรุงอย่างสม่ำเสมอให้เป็นผู้มีความสามารถ 2) ดำรงไว้ซึ่งการเรียกร้องสิทธิในการควบคุมวิธีการใช้ความรุนแรงโดยชอบด้วยกฎหมาย และ 3) เพื่อรักษาไว้ซึ่งการผูกขาดดังกล่าวภายในอาณาเขตที่กำหนดเป็นดินแดน การกระจายพื้นที่ของเวสต์แบงก์และฉนวนกาซาออกเป็นสามระดับของการควบคุมของอิสราเอล และความสามารถทางทหารโดยรวมของอิสราเอลในการรักษาการควบคุมวิธีการใช้ความรุนแรงเหนือประชากรทั้งหมด ซึ่งจำกัดความสามารถของอาราฟัตในพื้นที่ตำรวจที่เขาไม่สามารถเข้าถึงได้ สถานการณ์นี้ชัดเจนยิ่งขึ้นนับตั้งแต่การระบาดของอินติฟาดาครั้งที่สอง เมื่อรถถังของอิสราเอลเคลื่อนเข้ามาและทำให้เมืองต่างๆ ของปาเลสไตน์และเขตเมืองใหญ่ๆ ถูกปิดล้อมและปิดล้อม นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา การยึดอำนาจของทหารได้ขัดขวางไม่ให้ตำรวจของอาราฟัตย้ายจากเมืองหนึ่งไปอีกเมืองหนึ่ง และลดความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ตามปกติส่วนใหญ่ลงอย่างมาก ตำรวจก็ถูกขัดขวาง กาซาตกอยู่ภายใต้รูปแบบใหม่ในการกำหนดความรุนแรงและการควบคุมทางทหารที่พยายามทำลายกลุ่มฮามาสใน “พื้นที่ต่อต้าน” รูปที่ 15.2 แสดงภาพประกอบการทำแผนที่เกี่ยวกับการปิดล้อมท้องถิ่นของชาวปาเลสไตน์ อย่างไรก็ตาม บารัคสามารถบอกแมดเดอลีน อัลไบรท์ และฌาค ชีรัค ว่าอาราฟัต “สามารถหยุดอินติฟาดะได้ด้วยการโทรศัพท์เพียงสองครั้ง”
ก่อนเคยต่อต้านแต่ตอนนี้เปลี่ยนไป
รูปแบบของรัฐบาลที่ข้อตกลงออสโลสร้างขึ้นมา และลักษณะที่ฝ่ายบริหารนี้ถูกกดดันให้ปฏิบัติตามข้อเรียกร้องอันไม่มีที่สิ้นสุดจากผู้นำอิสราเอล ถูกจำกัดทางการเมืองโดยความจำเป็นทางภูมิรัฐศาสตร์ โดยสิ่งที่สำคัญที่สุด คือ ผลกระทบทางภูมิศาสตร์ที่อยู่เบื้องหลังการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งของยัสเซอร์ อาราฟัต จากประธานาธิบดีองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO: Palestine Liberation Organization) ไปเป็นหัวหน้ากองกำลังปาเลสไตน์ (PA: Palestinian Authority) การเปลี่ยนแปลงนี้เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างในการเมืองของขบวนการแห่งชาติปาเลสไตน์ ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงภูมิศาสตร์ของการต่อสู้เพื่อการตัดสินใจของชาวปาเลสไตน์ด้วยตัวเอง โดยพื้นที่การต่อต้านของชาวปาเลสไตน์ (Spaces of Palestinian resistance) ได้ถูกแปรสภาพเป็นพื้นที่แห่งอำนาจที่มีประสิทธิภาพ (spaces of effective power)
ในฐานะขบวนการปลดปล่อยแห่งชาติ องค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์มีมติที่จะใช้วิธีการต่างๆ ในการต่อสู้กับอิสราเอลและเป้าหมายของอิสราเอลทั้งในดินแดนปาเลสไตน์และต่างประเทศ ซึ่งเป็นที่ชัดเจนว่าผู้นำองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ ไม่สามารถปลดปล่อยปาเลสไตน์จากภายนอกด้วยกำลังทหารได้ ทว่าองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ได้คิดค้นโครงข่ายต่อต้านเชิงพื้นที่ (web of counter spatiality) ที่เป็นภูมิศาสตร์แห่งการต่อต้านขึ้นมา ดังที่สตีพ ไพล์ ได้ตั้งข้อสังเกตไว้ เหนือสิ่งอื่นใด การต่อต้านเป็นเรื่องของการระดมมวลชนเพื่อปกป้องผลประโยชน์ร่วมกัน ซึ่งโดยพื้นฐานแล้วการต่อต้านถูกกำหนดโดยการปฏิบัติการ เช่น การนัดหยุดงาน การเดินขบวน การก่อตั้งองค์กรชุมชน และอื่นๆ ทั้งนี้ อุดมการณ์สงครามขององค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์เป็นสิ่งหนึ่งที่เกิดจากการเรียนรู้การปฏิวัติในแอลจีเรียด้วยการก่อจลาจลของประชาชนที่รับรู้ประสบการณ์มาจากฝรั่งเศสอีกที สิ่งนี้อาจนำไปใช้ได้หากชาวปาเลสไตน์ทั้งหมดอยู่ภายในปาเลสไตน์เช่นเดียวกับชาวแอลจีเรียที่อยู่ในแอลจีเรีย ดังนั้นความสำคัญของอินติฟาดาทั้งสองครั้งในบริบทของแนวคิดดั้งเดิมขององค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ จึงเป็นประเด็นที่เกี่ยวกับการประท้วงของประชาชนและการสร้างความแข็งแกร่งของภูมิศาสตร์ของการต่อต้าน (geographies of resistance)
. องค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ได้สร้างภูมิศาสตร์ของการต่อต้านที่ไม่จำเป็นต้องมีการเผชิญหน้าโดยตรงกับผู้มีอำนาจ แต่เป็นภูมิศาสตร์ที่การต่อต้านกลายเป็นรูปแบบหนึ่งอันเกิดจากการวินิจฉัยอาการของความสัมพันธ์ทางอำนาจที่แตกต่างกัน และเป็นความพยายามค้นหาวิธีต่างๆ เพื่อที่จะหลีกเลี่ยง หรือดำเนินชีวิตอยู่ร่วม หรือแม้กระทั่งเปลี่ยนแปลงสิ่งเหล่านั้น แต่ว่าด้วยข้อตกลงออสโลเป็นยุทธศาสตร์บีบบังคับให้อาราฟัตและองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ต้องออกห่างจากการปฏิบัติทางภูมิศาสตร์แห่งการต่อต้านดังกล่าว นำพาให้เขาก้าวไปสู่พื้นที่ใหม่ที่จะทำให้มีพลังอำนาจเข้มแข็งขึ้นและมีโครงสร้างการควบคุมที่ได้รับการยอมรับและถูกต้องตามกฎหมาย ส่งผลให้ภูมิศาสตร์ของการต่อต้านและพื้นที่ของการต่อต้าน ต้องถูกกระทำให้เป็นโมฆะ ด้วยจัดการการเปลี่ยนแปลงองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์
ดังนั้น กองกำลังปาเลสไตน์ที่มีขบวนการยัตเซอร์ อาราฟัต เป็นผู้นำ และพื้นที่ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ส่วน A ที่เป็นรูปแบบหนึ่งของพื้นที่กึ่งปกครองตนเอง กลายเป็นพื้นที่แห่งอำนาจ (space of power) ไม่ว่าอำนาจจะอ่อนแอเพียงใด จากมุมมองนี้ รัฐบาลของปาเลสไตน์ที่ผลิออกมาตามข้อตกลงออสโลจึงมีความอ่อนแอมาตั้งแต่แรกเกิด และถูกมองว่าเป็นพื้นที่แห่งอำนาจที่อ่อนแอที่สุด นี่คือสิ่งที่ชาวอิสราเอลตั้งเป้าไว้ในการอภิปรายและข้อเสนอทั้งหมดของพวกเขา ความชอบธรรมที่เสื่อมโทรมนั้นเล็ดลอดออกมาจากอิสราเอลซึ่งเป็นมหาอำนาจที่มีอำนาจเหนือกว่า เพื่อให้รัฐบาลใหม่นี้มีรูปธรรมที่ถูกต้องตามกฎหมาย อิสราเอลยืนยันว่าองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ต้องเปลี่ยนกฎบัตรของตนและเรียกร้องให้ผู้นำปาเลสไตน์ประณามการก่อการร้ายอย่างต่อเนื่อง และรับประกันว่าเขาและพรรคพวกของเขาเป็นหุ้นส่วนที่แท้จริงเพื่อสันติภาพ ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของการแบล็กเมล์ทางการเมืองในสถานการณ์ที่ประชากรในดินแดนถูกยึดครองอย่างโหดร้าย
การที่อิสราเอลยอมรับรัฐบาลบางประเภทสำหรับชาวปาเลสไตน์นั้น บอกเป็นนัยว่าจะไม่มีการกำหนดข้อจำกัดต่อข้าราชการและผู้นำของตน อย่างไรก็ตาม จากหัวในเว็บไซต์ลอว์ (Law Web Site) ระบุว่าเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานแห่งชาติปาเลสไตน์จำเป็นต้องได้รับอนุญาตในการเดินทางระหว่างเวสต์แบงก์และฉนวนกาซา ซึ่งอิสราเอลมอบสถานะบุคคลสำคัญระดับวีไอพีให้กับเจ้าหน้าที่อาวุโสจำนวนหนึ่งและสภานิติบัญญัติปาเลสไตน์ อย่างไรก็ตาม การเคลื่อนไหวของพวกเขายังคงถูกจำกัดจากความล่าช้าของการดำเนินการและการคุกคาม ณ จุดตรวจ นี่เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งสำหรับสมาชิกระดับสูงของกองกำลังปาเลสไตน์ที่ต้องการเดินทางจากกาซาไปร่วมการประชุมของสภาในเขตเวสต์แบงก์
ความอ่อนแอของรัฐบาลอาราฟัตปรากฏชัดที่สุดในวิกฤตการณ์ปัจจุบันของอินติฟาดาและความขัดแย้งของมัน ในด้านหนึ่ง อิสราเอลยืนยันว่าชาวปาเลสไตน์สามารถจัดการเลือกตั้งได้ แต่ในขณะเดียวกัน สมาชิกของสภาก็ไม่สามารถเข้าถึงสำนักงานใหญ่ของอาราฟัตในรอมัลเลาะห์ได้ ไม่จำเป็นต้องพูดว่าการจำกัดการเคลื่อนไหวของอาราฟัตนอกเมืองรามัลลอฮ์เป็นระยะเวลานานนั้น ส่งผลต่อกลยุทธ์การแช่แข็งการเคลื่อนไหวเชิงพื้นที่ ซึ่งทำให้รัฐบาลของเขาไร้ประสิทธิภาพอย่างขั้นสุดขั้ว เป็นการเข้าใจผิดที่จะกล่าวว่าอาราฟัตและพรรคพวกของเขาเป็นเครื่องมือที่อยู่ในมือของผู้นำอิสราเอลและฝ่ายบริหารของสหรัฐฯ ตรงกันข้าม อาราฟัตและทีมเจรจาของเขาที่แคมป์เดวิดที่สองนั้นเป็นแนวทางที่ดี พวกเขาปฏิเสธที่จะยอมจำนนต่ออำนาจนำของอิสราเอล (ได้รับการสนับสนุนด้วยเกียรติและศักดิ์ศรีของประธานาธิบดีคลินตัน) และไม่พร้อมที่จะยอมรับสถานการณ์ที่การยึดครองของอิสราเอลที่จะดำเนินต่อไปเหนือดินแดนนี้ ซึ่งเป็นที่ซึ่งรัฐปาเลสไตน์ใหม่ถูกจินตนาการให้เกิดขึ้น พวกเขาเข้าใจถึงความขัดแย้งขั้นพื้นฐานที่ว่ารัฐที่พวกเขาดำรงสถานะอยู่นั้น อาจมีสักวันที่อำนาจในพื้นที่นี้จะอ่อนแอลงภายใต้การบงการของผู้อื่นเกือบทั้งหมด และพวกเขาปฏิเสธที่จะยอมรับ
เมรอน เบนเวนิสติ อธิบายเรื่องนี้ว่า ภูมิศาสตร์การต่อต้านของชาวปาเลสไตน์ถูกแบ่งส่วนและกระจัดกระจาย และการหมุนเวียนไปตามพื้นที่เหล่านั้นถูกขัดขวางโดยการปิดและการปิดล้อมพื้นที่ต่างๆ ที่ต้องมีการควบคุมความรุนแรง (spaces of radical control) โดยพื้นที่แห่งอำนาจ (spaces of power) ของชาวปาเลสไตน์ถูกหดตัวหายจนไม่มีอยู่จริง และกลายเป็นพื้นที่แห่งความไร้อำนาจ (spaces of powerlessness) หรือพื้นที่แห่งการตรึงกำลัง (spaces of immobilization) กลยุทธ์อันยิ่งใหญ่ประการหนึ่งของชาวอิสราเอลในการทำให้อินติฟาดาสงบลง คือ การเปลี่ยนพื้นที่ต่อต้านของชาวปาเลสไตน์ให้กลายเป็นพื้นที่ที่ไม่มีอำนาจและความไร้อำนาจอย่างไร้ความปราณี กล่าวอีกนัยหนึ่ง ภูมิศาสตร์แห่งการต่อต้านได้แปรสภาพเป็น ภูมิศาสตร์แห่งการตรึงกำลัง โดยการปิดกั้นการไหลเวียน การแบ่งแยกดินแดน การดำเนินความรุนแรงลงไปจนถึงระดับครัวเรือนแต่ละครัวเรือน การทำลายบริการทางการแพทย์ และการทำลายพื้นที่แห่งการยืนหยัดอีกครั้งให้ได้มากที่สุด ระดับกะทัดรัดของบุคคล ครอบครัว และบริเวณใกล้เคียง
สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นกลวิธีในการขับเคลื่อนของอิสราเอลในการเปลี่ยนพื้นที่แห่งการต่อต้านให้กลายเป็นพื้นที่ที่ไม่สามารถควบคุมได้ ไร้อำนาจ และเศรษฐกิจที่เหี่ยวเฉาและถูกจำกัดอย่างแท้จริง ด้วยการสร้างความบอบช้ำเชิงพื้นที่ของการไหลเวียน อาวุธดังกล่าวมีพลังต่อพื้นที่เป้าหมายมหาศาลบนภาคพื้นดินและเป็นพลังแห่งการหลอกลวง โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่มีการบิดเบือนภาพ ระดับนานาชาติ ซึ่งการหลอกลวงที่โดดเด่นที่สุด คือ การตราหน้าผู้ที่ลุกขึ้นเพื่อต่อต้านการยึดครองทางทหารที่ยาวนานที่สุดนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งผู้เสียภาษีของสหรัฐฯ ส่วนใหญ่ ต้องจ่ายให้กับชาวปาเลสไตน์ที่ตกเป็นเหยื่อเหล่านี้ นี่เป็นสุรเสียงของอาวุธวาทศิลป์ที่ปรากฎอยู่นี้ดังสะท้อนกึกก้องอยู่ในกรุงวอชิงตัน
ยุทธศาสตร์เกี่ยวกับดินแดนที่ได้รับสัมปทานมาโดยปราศจากอำนาจทางการเมืองในการควบคุมดินแดน ทำให้กองกำลังปาเลสไตน์ดูเหมือนมีอำนาจควบคุมและมีอธิปไตยที่ไม่เป็นจริงอันจับต้องได้ กองกำลังปาเลสไตน์ ได้รับมอบสิ่งแปดเปื้อนที่หลอกว่าดีที่สุด คือ พวกเขาไม่มีประสิทธิภาพที่จะควบคุมกิจกรรมการก่อการร้าย และที่เลวร้ายที่สุดกว่านั้นอีกก็คือมีการสมคบคิดในการกระทำดังกล่าว อย่างไรก็ตาม กองกำลังปาเลสไตน์ ถูกปฏิเสธการควบคุมปฏิสัมพันธ์ในดินแดนที่เป็นรากฐานทางภูมิศาสตร์ของทุกรัฐ ทำให้ความสามารถในการควบคุมการก่อการร้ายของตำรวจจึงถูกลดทอนลง การเกิดขึ้นและปรากฏตัวของรัฐทำให้กองกำลังปาเลสไตน์ถูกจัดประเภทเป็นองค์กรผู้สนับสนุนการก่อการร้าย ในขณะที่การต่อสู้แย่งชิงดินแดนอย่างต่อเนื่องทำให้ไม่สามารถตรวจตราดินแดนของตนได้ ผลที่ตามมา คือ กิจกรรมการต่อสู้ด้วยอาวุธอย่างต่อเนื่องทำให้อิสราเอลสามารถควบคุมดินแดนของตนได้อย่างเป็นมรรคเป็นผล
โดยสรุป ความพยายามของอิสราเอลในการบรรลุแก่อำนาจขึ้นเป็นมหาอำนาจโดยอาศัยความยินยอม ประสบความล้มเหลวลงอย่างเห็นได้ชัด และอิสราเอลก็ไม่สามารถทำได้ด้วยการติดสินบนผู้นำปาเลสไตน์ เช่น การทุจริตและการฉ้อโกง ขณะที่อินติฟาดาครั้งที่สองย่างเข้าสู่ระยะเวลากว่า 42 เดือนอันยาวนาน และผู้มีสิทธิเลือกตั้งของอิสราเอลได้ขยับไปทางนักการเมืองฝ่ายขวามากขึ้น มีแนวโน้มว่า อาเรียล ชารอน กำลังวางแผนที่จะบรรลุสู่การเป็นมหาอำนาจโดยการเพิ่มความเข้มข้นของวิธีการบีบบังคับ เขาบอกกับหนังสือพิมพ์ฮาอาเรตซ์ของอิสราเอลเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2002 ว่า "อย่าคาดหวังว่าอาราฟัตจะดำเนินการต่อต้านการก่อการร้ายนี้ เราต้องทำให้พวกเขาบาดเจ็บล้มตายอย่างหนัก และพวกเขาจะรู้ว่าพวกเขาไม่สามารถใช้การก่อการร้ายเอาชนะความสำเร็จทางการเมืองได้อีกต่อไป” นอกจากนี้ เขายังกล่าวอีกว่าชาวปาเลสไตน์จะต้อง “ถูกโจมตีอย่างหนักจนกว่าพวกเขาจะร้องขอความเมตตา” เป็นการโจมตีด้วยยุทธศาสตร์ 2 ด้าน คือ การใช้กำลังในพื้นที่ทำลายพื้นที่ที่มีการต่อต้าน พร้อมๆ กับการสร้างพื้นที่แห่งความไร้อำนาจในพื้นที่ที่มีอำนาจของชาวปาเลสไตน์อยู่ และการสร้างสงครามวาทกรรมเพื่อบดบังจินตภาพและวาทศิลป์ของการหลอกลวงในระดับที่สูงขึ้นของข้อพิพาท โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อการบริโภคระหว่างประเทศในสงครามโฆษณาชวนเชื่อที่กำลังดำเนินอยู่
ผลกระทบ
จากประเด็นเชิงพื้นที่ทางการเมืองบางประการของข้อตกลงสันติภาพระหว่างรัฐบาลอิสราเอลและหน่วยงานแห่งชาติปาเลสไตน์ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา และวาทกรรมระหว่างอิสราเอลและองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ มีจุดที่น่าสนใจมากๆ กล่าวคือ ส่วนแรกเป็นประเด็นเกี่ยวกับพื้นที่ที่ทั้งสองฝ่ายปรารถนาที่จะมีอำนาจควบคุมแต่เพียงผู้เดียว ส่วนที่สอง ความเป็นศูนย์กลางของดินแดนในการสถาปนารัฐที่สามารถดำรงอยู่ได้และวิธีที่รัฐบาลอิสราเอลปฏิบัติในการสร้างข้อเท็จจริงในพื้นที่ ทำให้การสถาปนานั้นไม่ได้เป็นมรรคเป็นผลที่มีประสิทธิภาพสำหรับชาวปาเลสไตน์เลย แม้ว่าแนวทางปฏิบัติเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อการระบาดของอินติฟาดารอบที่สองในเดือนกันยายน 2000 แต่จากที่กล่าวในรายละเอียดมาทั้งหมดในบทนี้ ก็ต้องยอมรับผลที่ตามมาโดยปริยาย เพียงแต่ว่าอยู่ในขอบเขตที่มุ่งเน้นสู่ประเด็นและข้อตกลงที่เกี่ยวข้องกับสันติภาพ การอภิปรายเกี่ยวกับอินติฟาดารอบที่สอง ในที่นี้ มีจุดประสงค์เพื่อเน้นย้ำถึงความต่อเนื่องของกระบวนการเชิงพื้นที่บางอย่างจนถึงปัจจุบัน และแสดงให้เห็นว่าอินติฟาดาในภูมิศาสตร์ของการต่อต้านได้กระตุ้นระดับความเข้มข้นใหม่ในกระบวนการเหล่านี้
เนื้อหาสาระของบทนี้เป็นความต้องการที่จะเรียกร้องให้นักวิชาการอ่านคำบรรยายของข้อตกลงออสโลที่กินเวลายาวนานกว่า 30 ปีแล้ว อย่างถูกต้อง เพื่อพิจารณาช่วงเวลานี้และดูว่ามีอะไรวิวัฒนาการมาจากช่วงเวลานั้น และสิ่งที่อยู่บนทางตันในปัจจุบัน และเรียนรู้บทเรียนจากช่วงเวลานี้ อาจฟังดูไร้สาระในเวลานี้ เมื่อการฆ่าผู้บริสุทธิ์กลายเป็นเรื่องสำคัญในการพูดถึงโอกาสที่จะเกิดสันติภาพ อย่างไรก็ตาม หน้าที่ของเราในฐานะนักภูมิศาสตร์และนักวิชาการคือการสร้างความเข้าใจให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆ และลักษณะเฉพาะของเหตุการณ์นั้นๆ โดยไม่ถูกสื่อหลอกลวงให้เข้าใจผิด
การพิจารณาข้อตกลงออสโลในมุมมองที่ดีขึ้นกว่าที่เคย จะเป็นประโยชน์อย่างมาก ทั้งนี้ก่อนประกาศข้อตกลงออสโล อิสราเอลและองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์แทบจะอยู่ในสถานะของสงครามที่ไม่มีวันสิ้นสุดจากอินติฟาดาครั้งที่หนึ่ง อิสราเอลสามารถพิสูจน์เหตุผลของการยึดครองเวสต์แบงก์และฉนวนกาซาได้ ส่วนหนึ่งนั้นเป็นเพราะขาดการยอมรับจากฝ่ายปาเลสไตน์ แต่เหตุผลอื่นๆ หลายประการก็ถูกอิสราเอลโต้แย้งตลอดหลายทศวรรษ เพื่อยึดดินแดนอาหรับที่ถูกยึดไว้ก่อนมีข้อตกลงออสโล มีเหตุผลบางประการที่รวมถึงความจำเป็นทางภูมิศาสตร์และการป้องกันตัวเอง (เช่น พื้นที่ของอิสราเอลแคบหรือเล็ก และดังนั้นจึงเสี่ยงต่อการถูกโจมตีจากภายนอก) ทรัพยากร (อิสราเอลมีแหล่งน้ำไม่เพียงพอ) ประวัติศาสตร์ (การฟื้นฟูขบวนการไซออน) การผจญภัยด้วยภารกิจที่ท้าทาย (ขาดพันธมิตรสันติภาพที่น่าเชื่อถือและเป็นประชาธิปไตย) การต่อต้านชาวยิวของชาวอาหรับ (แม้ว่าจะควรชัดเจนว่าชาวอิสราเอลกำลังทำสงครามกับโลกอาหรับเนื่องจากการล่าอาณานิคม ไม่ใช่อัตลักษณ์ชาวยิวของพวกเขา) จิตวิทยา (เนินเขาและจุดบางแห่งที่อยู่ติดกับชายแดนของอิสราเอลก่อนปี 1967 เตือนชาวอิสราเอลถึงความทรงจำอันเลวร้ายเพราะบ้านของพวกเขาตกเป็นเป้าหมายจากพื้นที่เหล่านี้) และแน่นอนว่ามีประเด็นทางการเมือง (อิสราเอลเป็นประชาธิปไตยที่รู้แจ้ง เป็นรัฐประชาธิปไตยเพียงแห่งเดียวในตะวันออกกลาง และชาวอาหรับมีฐานะดีกว่าภายใต้การปกครองของอิสราเอล) เหตุผลอันหลังนี้หยิบยกขึ้นมาโดยส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับประชากรชาวซีเรียที่ราบสูงโกลาน และแย้งว่าชาวโกลันชอบที่จะอยู่กับอิสราเอลมากกว่าที่จะกลับไปยังซีเรียในสนธิสัญญาสันติภาพกับซีเรีย
การลงนามในข้อตกลงออสโลระหว่างอิสราเอลและองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ ทำให้เหตุผลหลายประการในการรักษาดินแดนของอีกฝ่ายก็ใช้ไม่ได้อีกต่อไป แล้วเหตุใดรัฐบาลอิสราเอลจึงยังคงยึดดินแดนปาเลสไตน์ หากอ้างว่าตนเห็นพ้องกับสมการว่าด้วย ‘ดินแดนแห่งสันติภาพ’ และเหตุใด แนวปฏิบัติดังกล่าวจึงดำเนินต่อไปทั้งๆ ที่ตนได้ลงนามในข้อตกลงกับชาวปาเลสไตน์ที่ชี้ชัดแล้วว่าข้อตกลงออสโลและข้อตกลงที่ตามมาทั้งหมด จะต้องนำไปสู่การดำเนินการตามมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่ 242 และ 338 ซึ่งในที่สุดจะนำไปสู่การสร้างรัฐปาเลสไตน์ถัดจากอิสราเอลในดินแดนที่ถูกยึดครองโดยสงครามในเดือนมิถุนายน 1967 ?
คำตอบสามารถพบได้ในพฤติกรรมของรัฐบาลอิสราเอลภายใต้กลยุทธ์หลอกลวงหลังจากการลงนามในข้อตกลง ที่แสดงออกว่ามีลักษณะเป็นคนใจกว้างและแสวงหาสันติภาพ และอีกฝ่ายไม่ปฏิบัติตามการตีความที่แท้จริงของข้อตกลง เมื่ออิสราเอลลงนามในข้อตกลง อิสราเอลพยายามที่จะทำให้ได้รับผลทันทีและในขณะเดียวกันก็ปฏิเสธข้อเรียกร้องของอีกฝ่ายด้วยกลวิธีขัดขวางและสร้างการตีความใหม่สำหรับสิ่งที่ตกลงกันไว้ นี่คือ การเมืองที่แท้จริงของอิสราเอล ซึ่งเป็นศูนย์กลางของรหัสภูมิรัฐศาสตร์หลัก อิสราเอลได้รับสิ่งที่ปรารถนามานานที่ออสโล คือ การยอมรับอย่างเป็นทางการของชาวปาเลสไตน์ถึงสิทธิที่จะดำรงอยู่ในดินแดนปาเลสไตน์ ซึ่งมีความสำคัญไม่น้อยสำหรับอิสราเอลมากไปกว่าปฏิญญาบัลโฟร์ นี่เป็นการประนีประนอมครั้งประวัติศาสตร์ที่ยอมรับอธิปไตยของอิสราเอลเหนือพื้นที่ที่ถูกพรากไปจากชาวปาเลสไตน์ด้วยกำลังในสงครามปี 1948 และคิดเป็นร้อยละ 77 ของบ้านเกิดของพวกเขา
อิสราเอลใช้ข้อตกลงออสโลเป็นข้ออ้างในการหลีกเลี่ยงกฎหมายระหว่างประเทศ ชาวปาเลสไตน์ในส่วนของพวกเขาไม่สามารถชักชวนประชาคมระหว่างประเทศให้เข้ามาแทรกแซงและหยุดการละเมิดของอิสราเอลได้ กล่าวอีกนัยหนึ่ง ดังที่เว็บไซต์ลอว์ระบุไว้ว่า “ประชาคมระหว่างประเทศไม่เต็มใจที่จะบังคับใช้การยอมรับสิทธิขั้นพื้นฐานในดินแดนปาเลสไตน์ที่ถูกยึดครอง ประชาคมระหว่างประเทศมองว่ากระบวนการเจรจาเป็นกระบวนการสองฝ่าย และการมีส่วนร่วมจากรัฐอื่นๆ จะถือเป็นการแทรกแซง” ข้อตกลงออสโลเป็นฝันร้ายทางการทูตสำหรับชาวปาเลสไตน์ และสิ่งนี้อาจอธิบายได้ในส่วนหนึ่งว่าทำไมผู้เจรจาชาวปาเลสไตน์ มีความกระตือรือร้นที่จะก้าวไปสู่ขั้นตอนสุดท้าย ขณะเดียวกัน พวกเขาก็คัดค้านที่จะข้ามการดำเนินการตามข้อตกลงชั่วคราวที่จะปลดปล่อยอิสราเอลจากพันธกรณีของตน
ในการเจรจาแคมป์เดวิดที่สอง อิฮัก บารัค และฝ่ายบริหารของสหรัฐฯ ภายใต้การบริหารของประธานาธิบดีบิล คลินตัน พยายามหาทางแก้ไขขั้นสุดท้ายกับชาวปาเลสไตน์ ซึ่งหากประสบความสำเร็จ ก็มีแนวโน้มที่จะถูกนำมาใช้เพื่อแทนที่มติของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่เกี่ยวข้อง เพียงแต่ว่าในความเป็นจริงแล้ว ตลอดกระบวนการสันติภาพทั้งหมด ฝ่ายบริหารของสหรัฐฯ สนับสนุนจุดยืนของอิสราเอล และพยายามที่จะกอบกู้อิสราเอลออกมาจากกับดักของมติของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งเป็นกับดักที่เรียกร้องให้อิสราเอลปฏิบัติตามและถอนตัวออกจากดินแดนยึดครองโดยสิ้นเชิง จุดเดินออกจากเส้นทางเดินนั้นของอิสราเอล คือ ดินแดนที่ถูกยึดครองอยู่ภายใต้การควบคุมที่มีประสิทธิภาพ หากชาวปาเลสไตน์ไม่ตกลงที่จะเลื่อนการเจรจาประเด็นผู้ลี้ภัยออกไปในขั้นตอนสุดท้าย และหากประเด็นดังกล่าวได้รับการหยิบยกขึ้นตั้งแต่เริ่มต้นการเจรจา อิสราเอลคงจะเข้าใจว่าชาวปาเลสไตน์ยังไม่สละกรรมสิทธิ์ในดินแดนจากมุมมองของชาวปาเลสไตน์ก่อนปี 1967 ปัญหาเกี่ยวกับสิทธิในการคืนของชาวปาเลสไตน์นั้นไม่สามารถเจรจาต่อรองได้ และไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยข้อตกลงที่ทำกันเป็นแพ็คเกจภายในแคมป์เดวิด ออสโล หรือตาบา อันที่จริง ในระหว่างการประชุมสองสัปดาห์ในแคมป์เดวิดที่สอง (กรกฎาคม 2002) เสียงเรียกร้องของผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ก็ดังขึ้นทุกแห่ง มันเป็นการกระตุ้นและข่มขู่ต่อผู้เจรจาชาวปาเลสไตน์ว่า อย่ามายุ่งกับคำถามเรื่องสิทธิในการเรียกคืนดินแดน
คำแถลงของอลอง เบน-เมียร์ เกี่ยวกับประเด็นนี้ สะท้อนถึงจุดยืนอย่างเป็นทางการของอิสราเอลในปัจจุบัน
คำแนะนำของเขาที่มีต่อชาวปาเลสไตน์ มีดังนี้
ชาวปาเลสไตน์ต้องเข้าใจและยอมรับความจริงที่ว่า อิสราเอลไม่สามารถและจะไม่ยอมรับสิทธิในการส่งผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์กลับมา
การส่งชาวปาเลสไตน์กลับประเทศจะทำลายล้างอิสราเอลในฐานะรัฐยิว
ซึ่งเป็นรัฐที่ถูกสร้างขึ้นบนพื้นที่ที่ใช้ในการลี้ภัยครั้งสุดท้ายของชาวยิว
ไม่มีรัฐบาลอิสราเอลใดที่นำโดยพรรคลิคุดหรือพรรคแรงงาน
ที่จะยอมรับสิทธิในการส่งคืน สิ่งที่อิสราเอลอาจจะยอมรับได้บ้าง ก็คือ การกลับมาของผู้ลี้ภัยประมาณ
50,000–75,000 คน ในบริบทของการรวมครอบครัว
และยังมีส่วนร่วมในความพยายามระดับนานาชาติเพื่อชดเชยส่วนที่เหลือ ถ้อยคำกล่าวเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่าอิสราเอลใช้ข้อมูลประชากรและอัตลักษณ์ประจำชาติเพื่อเป็นข้ออ้างในการอ้างสิทธิ์ในดินแดน
แต่การกล่าวอ้างที่มีศูนย์กลางอยู่ที่คุณลักณะทางประชากรศาสตร์นั้น โดยเนื้อแท้ตามแนวคิดเรื่องชาติพันธุ์วิทยาแล้ว
กลับเต็มไปด้วยการเหยียดเชื้อชาติ พลเมืองชาวปาเลสไตน์ของอิสราเอลถูกมองด้วยสายตาของสังคมชาวยิวอิสราเอลบางกลุ่มอยู่ตลอดเวลาว่าเป็นภัยคุกคามต่ออัตลักษณ์ของชาวยิว
ในทางที่ขัดแย้งกัน ให้พิจารณาสถานการณ์ปัจจุบันและประชากรศาสตร์ของผู้ตั้งถิ่นฐานชาวยิวในเมืองเฮบรอนและที่อื่นๆ ในเวสต์แบงก์และฉนวนกาซา ซึ่งอาศัยอยู่รายล้อมไปด้วยพื้นที่ที่ไม่ใช่ชาวยิวโดยสิ้นเชิง ทำไมพวกเขาถึงไม่อยากอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีเพื่อนชาวยิวอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น? ในอดีต เหตุผลทางประชากรศาสตร์นี้สามารถหักล้างได้ ตามคำกล่าวของติกวา ฮอนิง-พาร์นาสส์ ที่ว่าการกล่าวอ้างดังกล่าวไม่ได้รับการพิจารณาด้วยซ้ำ เมื่อผู้นำไซออนิสต์ยอมรับแผนการแบ่งส่วนดินแดนของคณะกรรมการพิเศษแห่งปาเลสไตน์ของสหประชาชาติ เมื่อ 31 สิงหาคม 1947 ตามแผนนี้ ชาวยิวและชาวอาหรับจำนวนเกือบเท่ากันควรจะได้อาศัยอยู่ในรัฐยิว ผลประโยชน์การจัดสรรดินแดนอย่างไม่ยุติธรรมให้กับรัฐยิว ร้อยละ 55 โดpขณะนั้นทรัพย์สินของชาวยิวในปาเลสไตน์มีไม่เกินร้อยละ 6 ของไซออนิสต์ ได้ลบล้างความปรารถนาของพวกเขาที่จะสร้างให้รัฐที่สะอาดบริสุทธิ์ให้แก่ชาวอาหรับ และจบลงด้วยเสียงข้างมากที่ไม่ใช่ชาวยิวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ควบคู่ไปกับการพูดคุยเรื่องสิทธิในการกลับของชาวปาเลสไตน์ ซึ่งจะต้องได้รับการจัดการไม่ช้าก็เร็วในการริเริ่มใหม่ใดๆ สำหรับการเจรจาสันติภาพต่อ แวดวงบางวงในรัฐบาลอิสราเอลและบุคคลสาธารณะ ขณะนี้กำลังบอกเป็นนัยถึงวิธีแก้ปัญหาที่ต่างไปจากเดิมอย่างสิ้นเชิงโดยใช้การโอนและย้ายถิ่นฐานของประชากรปาเลสไตน์ส่วนใหญ่ข้ามแม่น้ำจอร์แดน เสียงเหล่านี้ดังขึ้นเรื่อยๆ พร้อมความเงียบอันน่าสยดสยองจากรัฐบาลอิสราเอล จังหวะเวลาของเสียงเหล่านี้ (ซึ่งมาพร้อมกับการระบาดของอินติฟาดา) ที่เรียกร้องให้มีการย้ายชาวปาเลสไตน์จากเวสต์แบงก์และแม้แต่จากกาลิลีด้วยการใช้กำลังและความรุนแรง แสดงให้เห็นว่าภัยคุกคามทางประชากรต่อความเป็นยิวในพื้นที่ยังสามารถใช้เป็นข้ออ้างสำหรับยึดครองดินแดน กล่าวอีกนัยหนึ่ง ชาวปาเลสไตน์ควรยอมรับสิ่งที่อิสราเอลเสนอในขณะนี้ก่อนที่จะสายเกินไปและพวกเขาจะสูญเสียปาเลสไตน์ทั้งหมด
รัฐปาเลสไตน์ในอนาคตจะเป็นอย่างไร
นอกเหนือจากบันตูสถานที่แตกแยกออกไปแล้ว? คำตอบที่ได้ล้วนมาจากการคาดเดา
การเลือกตั้งของอาเรียล ชารอน ที่อยู่ทางซีกรัฐบาลอิสราเอลฝ่ายขวา
ซึ่งผู้มีสิทธิเลือกตั้งมีส่วนสำคัญในหมู่ผู้ตั้งถิ่นฐานซึ่งถือเป็นลางไม่ดีสำหรับการแก้ปัญหา
คณะรัฐมนตรีชุดใหม่ของอิสราเอลเข้าใจดีว่าแผนการของประธานาธิบดีจอร์จ บุช จะเป็นอะไรก็ได้ตามที่อิสราเอลกำหนดเอาไว้ว่า
เต็มใจที่จะยอมรับ
ชนชั้นการเมืองของอิสราเอลและผู้มีสิทธิเลือกตั้งส่วนใหญ่ของอิสราเอลในขณะนั้นต่างให้ความเคารพต่อพันธมิตรที่ใกล้ชิดที่สุดของกรุงวอชิงตัน
และยุทธศาสตร์การหลอกลวง
ซึ่งเป็นศูนย์กลางของประมวลกฎหมายภูมิรัฐศาสตร์ของอิสราเอลและการนำไปปฏิบัติ
ได้กลับมาอีกครั้งในฐานะอาวุธหลักที่สำคัญในประมวลกฎหมายภูมิรัฐศาสตร์ฉบับใหม่ของวอชิงตัน
เพื่อกำจัดโลกของรัฐโกงออกไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น