ภูมิศาสตร์เป็นศาสตร์แม่ของวิทยาศาสตร์
หากพวกเราชาวภูมิศาสตร์ยังยืนยันที่จะเอา “พื้นที่และสถานที่” หรือ Space & Place เป็นสารัตถะหลักของวิชาภูมิศาสตร์ บอกกล่าวกับสังคมว่า “ภูมิศาสตร์สามารถเข้าไปมีส่วนร่วมกับกิจกรรมต่างๆ ของสังคมได้เหมือนกับศาสตร์สำคัญอื่นๆ ได้ไม่แพ้ใคร” แล้ว หนังสือ The Place of Geography ของ Tim Unwin (1992) กับหนังสือ Geography Its History and Concepts ของ Arild Holt-Jensen (2009) ช่วยเรายืนยันหลายๆ อย่างได้ค่อนข้างดี โดยทั้งสองให้ความสำคัญกับพื้นที่และสถานที่มาก Holt-Jensen เพิ่มเติมด้วยการยกความโดดเด่นของการนำเสนอภาพลักษณ์ของโลกผ่านการพรรณาอย่างผู้มีความชำนาญเฉพาะและผู้รู้แบบพหุสูตร ขณะที่ Unwin พยายามยกเอาทฤษฎีกับแบบปฏิบัติของภูมิศาสตร์ว่าเป็นเสน่ห์ที่ลงตัวของภูมิศาสตร์
อย่างไรก็ดี ก่อนที่จะสรุปว่าอนาคตของภูมิศาสตร์จะเป็นอย่างไร จะสามารถช่วยสังคมได้จริงอย่างที่หลายฝ่ายต้องการหรือไม่นั้น ควรจะต้องทบทวนความเป็นมาและแนวความคิดหลักๆ ที่ผ่านเข้ามาเสียก่อน โดยคงจะต้องทำความเข้าใจต่อความเป็นภูมิศาสตร์คลาสสิกที่คิดค้นหาคำตอบเกี่ยวกับโลกและผู้คน โลกของการค้นพบดินแดนและสิ่งต่างๆ บนโลกกลมๆ ใบนี้ และก็ต้องเข้าใจการถือกำเนิดขึ้นอย่างเป็นทางการของวิชาภูมิศาสตร์ ซึ่งเหล่านี้หาอ่านได้อย่างสนุกสนานเพลิดเพลินในหนังสือ All Possible Worlds ของ Geoffrey J. Martin (1993)
มาถึงส่วนสำคัญ 3 ส่วน คือ การวิเคราะห์เชิงประจักษ์ การตีความเชิงประวัติศาสตร์ และความคิดแบบโต้แย้งกับสังคม ที่อธิบายไว้อย่างละเอียดในหนังสือของ Unwin แต่หากจะอธิบายสั้นๆ พอเป็นหัวเชื้อความสนใจ ขอยกเอา “กระบวนการซึมซับปฏิวัติเชิงความคิดของวิชาภูมิศาสตร์” ที่ Peter Gould (1985) เขียนเอาไว้ในหนังสือ The Geographer at Work ซึ่งสอดคล้องตรงกันกับหนังสือของ John Pickles (1980) ชื่อ Geography and Humanism โดยได้แสดงอุปมาอุปมัยถึงสาวน้อย Geographia ที่อยู่กินกับ Qualifactus แม้จะยากจนแต่ก็มีความสุขดี ด้วยความงดงามของเธอทำให้วันหนึ่ง Quantifactus ผู้ชาญฉลาด บุกเข้ามาฉุดคร่าเธอข้ามแม่น้ำ Fluvial Calculus ไปยังดินแดนที่เต็มไปด้วยแบบจำลองแต่ว่าแห้งแล้งแสนสาหัส แต่ Quantifactus ศิวิไลส์ชนผู้คร่ำเคร่ง มีความรู้มากมาย สามารถให้คำปรึกษาใครต่อใครอย่างปัญญาไม่รู้หมด ก็ต้องสูญเสีย Geographia ไปให้กับโจรป่าอย่าง El Barbo นักปฏิวัติแห่งยุคสมัยที่หอบหิ้วสาวน้อยข้ามแม่น้ำ Rio Del Compromiso สู่ดินแดนที่เต็มไปด้วยความสวยงาม ผู้คนยิ้มแย้มแจ่มใจ แต่ว่าที่นั่นคงไม่ใช่ มันไม่ใช่ที่อยู่ที่ Geographia ปรารถนา ไฟแห่งการปฏิวัติจึงลุกโชนขึ้นกลางใจของสาวน้อย เช้าวันหนึ่ง Geographia จึงเดินไปจิกหัว Quantifactus แล้วก็ล็อคคอ El Barbo พาทั้งสอบก้าวข้ามแม่น้ำออกไปสู่โลกแห่งความเป็นจริงอย่างอาจหาญ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น